34 مورد یافت شد
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
خداوند سبحان
گروه: نام های خدا, نوع: ضمير
{اللَّه(جل جلاله وعظم شأنه)}
اللّه: خدا، واجب الوجود و ذات جامع همه اوصاف كمال .
اللّه اسم عَلَم (خاص) براى ذات واجب الوجودِ جامع همه اوصاف كمال است.[1] شايد بتوان برابر اين واژه را در فارسى كلمه «خدا» دانست. معادل اين واژه در برخى زبانهاى ديگر چنين است: هندى: «خِدا»، عبرى: «الوهيم» (به صيغه جمع...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
عمرو بن عاص
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{عمرو بن عاص }
عمرو بن عاص بن وائل، از قريش و فرستاده ويژه مشركان قريش به دربار نجاشى، پس از مهاجرت اوليّه مسلمانان به حبشه بود. وى در سال هشتم بعثت و كمى قبل از فتح مكّه اسلام آورد[1] نيز شأن نزول آيه 108 انعام در پى آن دانسته شده كه وى و جمعى ديگرى از سران شرك به ابوطالب گفتند: اگر خدايان ما را...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
بلال حبشی
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{بلال بن رباح حبشى}
بلال بن رباح حبشى: از نخستين مسلمانان، مؤذن و خزانه دار پيامبر(ص).
از وى به ابن حمامه [1] ، ابوعبداللّه [2] ،ابوعبدالكريم [3] ، ابوعمرو[4] و ابو عبدالرحمن [5] نيز ياد شده است.
گفته اند: وى در سراة[6] (منطقه اى بين يمن و طائف) يا مكّه [7] حدود سه سال بعد از عام الفيل به...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
منذر بن عمرو انصاری
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{منذر بن عمرو أنصارى}
اطلاع دقیقی در مورد زندگی وی یافت نشد اما آنچه در مورد وی آمده این است که وی یکی از بزرگان صحابه و جزو نقباء بود. در روایاتی آمده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله40 تن از مبلغان را به فرماندهى مُنذر بن عمرو انصارى ساعدى در صفر سال چهارم (4 ماه پس از احد) به منطقه سكونت...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
خالد بن ولید
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{خالد بن ولید}
خالد بن وليد بن مغيره از اشراف قريش و از نقش آفرينان سپاه شرك در غزوه بدر، احُد و خندق و از اسلام آورندگان سال هشتم هجرت بود. برخى مفسّران، مقصود از «غمّاً بغَمٍّ» در آيه 153 آل عمران را تسلّط و چيرگى خالد بر سپاه اسلام در نبرد احُد دانسته اند. بنا به نقل برخى مفسّران آيه 36 زمر پس...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
عمرو بن فتّاک(أبی فتّاک)
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{عمرو بن فتَّاك(أبی فتّاک) }
وی از قبیله خثعم و پسر عموی حارث بن مکیده فرمانده لشگر خثعم، که در نبرد تن به تن با امیر المؤمنین علیه السلام به جهنم واصل شد.
منبع: تفسير فرات الكوفي، ص: 597
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
عبد الله بن عباس
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{عبد الله بن عباس}
عبداللّه بن عبّاس بن عبدالمطلب از بنى هاشم، پسرعموى پيامبر، و از صحابه بزرگ پيامبر صلى الله عليه و آله و از مدافعان اهل بيت عليهم السلام بود و در جنگهاى جمل، صفّين و نهروان شركت داشت. برخى از مفسّران، بنا بر نقل خودِ ابن عبّاس، مقصود از «مستضعفين» در آيه 75 نساء را وى، مادرش و...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
عمر بن خطاب
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{عمر بن خطّاب}
عمر بن خطّاب بن نفيل بن عبدالعزّى از قريش و تيره بنى عَدىّ بن كعب [1] بود. در دوران او فتوحات بسيارى از جمله شام، عراق و مصر اتّفاق افتاد.[2] برخى مفسّران، آيه 155 آل عمران (3) را به نقل از خود عُمر، درباره فرار وى از غزوه احُد دانسته اند كه بر اثر برخى وسوسه هاى شيطانى ميدان رزم...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
علی بن أبی طالب علیه السلام
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{علی علیه السلام}
حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام، وى فرزند ابوطالب؛ شيخ بنى هاشم، عموى پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله بود كه پيغمبر اكرم را سرپرستى نموده ودر خانه خود جاى داده و بزرگ كرده بود و پس از بعثت نيز تا زنده بود از آن حضرت حمايت كرد و شر كفار عرب و خاصه قريش را از وى دفع نمود.
على...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
حارث بن مكیده خثعمی
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{حارث بن مكيده خثعمى}
اطلاع دقیقی از زندگی وی یافت نشد. وی یکی از سران قبیله خثعم بود و به اندازه ای قوی بود که با پانصد مرد جنگی سوارکار برابری می کرد و در جنگی که بین مردان خثعم و لشگر اسلام به فرماندهی حضرت علی علیه السلام صورت گرفت بدست حضرت علی علیه السلام کشته شد.
منبع: تفسير فرات الكوفي، ص:...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
أبو بكر بن أبی قحافه
گروه: اشخاص, نوع: ضمير
{أبو بكر بن أبی قحافة}
ابوبكر: عبداللّه بن عثمان بن عامر بن عمرو بن كعب بن سعد بن تيم بن مرة بن كعب بن لؤی ... معروف به ابن ابی قحافه، از تيره بنى تيم بن مرّه .
درباره نام او در جاهليّت، اختلاف است. در برخى روايات، «عبدالكعبه» و در پاره اى ديگر، «عتيق» ذكر شده كه پيامبر يا اهل وى، او را عبدالله...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
عُزّی
گروه: بتان, نوع: ضمير
{عزّى }
عزّى ، نام يكى از بتهاى عرب جاهلى است [1] که در مسير مكّه به سوى عراق نزديك «ذات عرق» قرار داشت و قريش براى آن اهمّيّت فراوانى قائل بودند؛[2] و يا نام درختى است كه قوم غطفان مى پرستيدند،[3] كه پس از فتح مكه و انهدام بتها، پيامبر صلى الله عليه و آله اين بت را نيز شكست.[4]
منبع: فرهنگ...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
لات
گروه: بتان, نوع: ضمير
{لات }
نام بتی از بتهای جاهلیت بوده است.
اصل لات، «لاه» بود و «ها» از آن حذف شد و «تا» جايگزين آن گرديد.[1] اين بت در طائف بود، مربع شكل و از جنس سنگ. طائفه ثقيف آن را پرستش كرده، از آن محافظت مى كردند.[2]
منابع:
اعلام القرآن، ج 1، صص28-29
فرهنگ قرآن، ج 25، ص119
[1] . مفردات، ص 749،«...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
هارون علیه السلام
گروه: پیامبران, نوع: ضمير
{هارون علیه السلام}
هارون: برادر موسای کلیم(سلام الله علیه) و از انبیای بنی اسرائیل.
آن جناب در تمامى مواقف ملازم برادرش بود و در عموم كارها با او مشاركت داشت و او را در رسيدن به مقاصدش، يارى مى كرد.
قرآن کریم، همچنین آن حضرت را در دادن كتاب، هدايت به صراط مستقيم، داشتن تسليم، بودنش از محسنين و...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
موسى علیه السلام
گروه: پیامبران, نوع: ضمير
{موسى عليه السلام}
نام مباركش 136 بار در كلام اللّه مجيد به كار رفته است. موسى لفظ عبرى است بمعنى از آب گرفته شده. ظاهرا از آنجهت است كه مأموران فرعون او را در بچگى از آب گرفتند.
حالات موسى عليه السّلام در قرآن مجيد بيشتر از حالات ديگر پيغمبران ذكر شده و ظاهرا وجه آن اصطكاك بيشتر مسلمين با يهود و...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
رسول اعظم(محمد، احمد) صلی الله علیه و آله
گروه: پیامبران, نوع: ضمير
{محمد بن عبد الله صلى الله عليه و آله}
پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد بن عبدالله (صلى الله عليه و آله)، آخرین فرستاده خدا، سفیر رحمت و مغفرت، صاحب کتاب و شریعت و ... آشنای هر مسلمان، بلکه متدینان به همه ادیان است. در قرآن کریم، با تعابیری چون رسول، نبی، بشیر، نذیر، سراج وهّاج، رحمة للعالمین، احمد،...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
جبریل علیه السلام
گروه: فرشته و دیو, نوع: ضمير
{جبرئیل علیه السلام}
جبرئيل، واژه اى عجمى (غير عربى)، معرَّب و به معناى بنده خدا؛[1] عنوانی است برای فرشته حامل وحى.
قرآن مجيد در سوره بقره آيه نود و هشت از جبرئیل به عنوان «جبریل»[2] ياد نموده و دشمنى با او را در رديف دشمنى با خدا و ملائكه و انبيا قرار داده، و دشمن او را متّهم به كفر كرده...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
أصحاب صفّه
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{أصحاب صفّه}
اصحاب صُفَّه: گروهى از ياران پيامبر كه به سايبانى در مسجد پيامبر منسوب اند.
مورخان و محدثان نخستين كه بنا به مناسبت، ياران پيامبراكرم صلى الله عليه و آله را به مكان يا رخدادى نسبت مى دادند ، به پيروى از پيامبر ، برخى از ياران آن حضرت را به صفّه مسجد نبوى نسبت داده اند و اين گروه را...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
آل عمران
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{آل عمران}
آل، برگرفته شده از اهل است، با اين تفاوت كه آل به نزديكان افراد بزرگ و شريف، مانند «آل الله» و «آل سلطان»؛ ولى اهل بر همه اطلاق مى شود. از سوى ديگر، اهل به زمان و مكان و غير آن نسبت داده مى شود؛ مانند اهل فلان شهر؛ ولى آل فلان شهر نمى گويند. و آل به كسانى گفته مى شود كه از نظر خويشاوندى...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
خثعم
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{خثعم}
قبیله ای بود که سرزمینشان أبها در راه طائف واقع شده بود بین منازل قبیله شمران در شمال و غرب و قبیله بلقرن در جنوب و شرق.
منبع: معجم قبائل العرب،ج 1،ص:331
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
بنی لجیم
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{بنی لجیم}
تیره ای از قبیله ربیعة بن نزار و از عدنانیان و از فرزندان لجيم بن صعب بن علي بن بكر بن وائل بودند.
منبع: معجم قبائل العرب،ج 3،ص:1009
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
أنصار
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{انصار}
واژه «انصار» از واژه ها و اصطلاحات مشهور تاريخ صدر اسلام است و در قرآن و بسيارى از متون روايى، تاريخى و تفسيرى بكار رفته است.
اين واژه جمع كلمه ناصر و برگرفته از ريشه «ن- ص- ر» است كه به مفهوم كمك كردن، يارى رسانيدن و دستگيرى كردن است.[1] آنچه مفهوم اين واژه را از مفهوم «اعوان» متمايز مى...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
وادى یابس
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{وادی یابس}
وادی یابس به معنای بیابان خشک و بی آب و علف است. این نام به طور خاص اشاره به سرزمینی واقع در منطقة حوران، نزدیک اذرعات (درعا) در مرز سوریه و اردن دارد و نیز منطقة سنگلاخی است که از سنگ های آنجا، سنگ آسیاب می سازند. نام این سرزمین بارها در روایات مربوط به حوادث آخرالزمان، به ویژه موضوع...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
مهاجران
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{مهاجران}
در اسلام چند هجرت واقع شده؛ 1- هجرت مسلمانان مكه به حبشه كه هم بذر اسلام را در بيرون جزيره عرب پاشيد و هم سنگرى براى مسلمانان معدود نخستين در برابر فشار شديد دشمن بود؛ 2- هجرت پيامبر و مسلمانان نخستين به مدينه؛ اين مهاجران كه گاهى از آنها به «مهاجرين بدر» تعبير مي شود اهميت فوق العاده اى...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
بنی كنانه
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{بنی کنانة}
بنی كنانه از قبايل بزرگ عدنانى ساكن حجاز؛
بنى كنانه در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله مجموعه قبايل عرب عدنانى بودند كه نسبشان به ابونضر كنانة بن خزيمة بن مدركة بن الياس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان مى رسيد.
كنانة بن خزيمه، جد هفتم رسول خدا، پسران بسيارى داشت كه شمار آنها به 14 تن...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
بنی سُلیم
گروه: گروه ها و قبایل, نوع: ضمير
{بنى سُلَيم }
بنى سُلَيم: از قبايل عَدنانى ساكن حجاز.
بنى سُلَيم از قبايل بزرگ و مشهور عدنانى شبه جزيره عربستان و از تبار سُليم بن منصور بن عِكرمة بن خَصْفَة بن قَيس بن عيلان [1] به شمار مى آيند. منسوبان به اين قبيله را سُلَمى گويند.[2] هَوازِن [3] ، مازِن [4] و سَلامان [5] از ديگر فرزندان...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
غزوه ذات السلاسل
گروه: جنگها, نوع: ضمير
{غزوة ذات السّلاسل}
ربيعة بن عثمان از ابن رومان، و افلح بن سعد از سعيد بن عبد الرحمن بن رقيش، از ابى بكر بن حزم، و عبد الحميد بن جعفر، هر كدام بخشى از اين جنگ را برايم نقل كردند. برخى از ايشان مطالب بيشترى شنيده بودند و من آنچه را كه ايشان و ديگران در اين مورد برايم گفته اند، مى نويسم.
گويند، به...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
عراق
گروه: جای ها, نوع: ضمير
{عراق}
تاریخ عراق از حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد پایه گذار شد. در آن زمان به این سرزمین میان رودان (به عربی: بَین النّهرین) گفته می‌شد.
دوره باستان:
در حدود ۲۰۰۰ قبل از میلاد، تمدنهای آکاد، سومر، آشور و بابل در این منطقه شکل گرفته بودند. از پادشاهان نامدار این دوره حمورابی است که به دلیل کارهایش...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
مدینه
گروه: جای ها, نوع: ضمير
{مدينه}
مدينه، اگر بدون اضافه و يا نسبت به چيزى گفته شود، مقصود همان شهر رسول خدا(صلى الله عليه و آله) -که نام قدیمی آن يثرب[1] است- می باشد، مسجد پيامبر(صلى الله عليه و آله) در وسط مدینه، واقع شده و در قسمت شرقى این مسجد نیز قبر پيامبر(صلى الله عليه و آله) قرار گرفته است.[2]
منبع: فرهنگ...
بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ
ذو خُشُب
گروه: جای ها, نوع: ضمير
{ذو خشب}
نام صحرايى است در اطراف مدينه و با مدینه سه میل(9هزار ذراع) فاصله داشته است.
منبع: تفسير فرات الكوفي، ص: 595