واژه‌نامه


ریشه
مدخل
کلمه قرآنی
موردی یافت نشد
توصیف در آیه
التوبة
لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ 108
جماعتى از منافقان از بنى غنم بن عوف بر آنها حسد برده در كنار مسجد قبا مسجدى ساختند و چون از آن فارغ شدند پيش حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله آمده گفتند:يا رسول اللّه مسجدى ساخته‌ايم براى ناتوانها و اهل حاجت كه نمى‌توانند بمسجد قبا بروند و نيز مى‌خواهيم در فصل سرما و باران از آن استفاده كنيم، دوست داريم كه تشريف آورده در آن نماز بخوانيد و از خدا بركت بخواهيد (نماز خواندن آن حضرت دليل رسميّت آن در مقابل مسجد قبا بود) حضرت در آن موقع مشغول مقدمات سفر تبوك بود فرمود: الآن در پاى سفرم اگر بر گشتيم انشاء اللّه آمده و براى شما نماز مى‌خوانيم.و ضمنا ابو عامر راهب كه از دشمنان آن حضرت و از دشمنان اسلام بود باهل آن مسجد نامه نوشت كه:آماده شويد و مسجدى بسازيد من پيش قيصر روم مى‌روم با لشكرى وارد مدينه شده و محمد صلى اللّه عليه و آله را از مدينه خارج مى‌كنيم.منافقان در انتظار ورود ابو عامر بودند و مى‌خواستند از آن مسجد استفاده كنند لذا قرآن آن مسجد را مسجد ضرار خواند مسجدى كه بضرر اسلام و براى كفر و ايجاد تفرقه و كمينگاه دشمن اسلام ساخته شده بود. رسول خدا صلى اللّه عليه و آله چون از تبوك بر گشت آيات وحى ماجرى را خبر داد و حضرتش را از رفتن و نماز خواندن در آن نهى كرد و مسجد قبا را ستود. آن حضرت بچند نفر دستور داد رفته آن مسجد را ويران كرده و محلش را مزبله نمودند اينك آيات: «وَ اَلَّذِينَ اِتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِرٰاراًقاموس قرآن ، جلد3 ، صفحه228
توصیف مدخل

مسجد اسم مكان است يعنى محل سجده و آن از قاعدۀ معروف مستثنى است زيرا قاعدۀ اسم زمان و مكان از ثلاثى مجرّد اگر عين مضارع آن مضموم يا مفتوح باشد مفعل بفتح (ع) است مثل مطبخ و مذبح و اگر عين مضارع مكسور باشد قائدۀ آن مفعل است بكسر (ع) مثل منزل و مجلس، يازده كلمه در زبان عرب بر خلاف اين قاعده آمده با آنكه عين مضارع آنها مضموم است. عين اسم زمان و مكانشان مكسور آمده مثل مسجد مشرق، مغرب. . . در اقرب گويد: گفته شده مسجد اسم موضع عبادت است خواه در آن سجده شده يا نه و اگر نظر بمعناى فعل باشد مسجد (بفتح ج) گفته ميشود و آن مذهب سيبويه است. بهر حال مسجد مكان سجده و عبادت است.قاموس قرآن ، جلد3 ، صفحه225
جماعتى از منافقان از بنى غنم بن عوف بر آنها حسد برده در كنار مسجد قبا مسجدى ساختند و چون از آن فارغ شدند پيش حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله آمده گفتند:يا رسول اللّه مسجدى ساخته‌ايم براى ناتوانها و اهل حاجت كه نمى‌توانند بمسجد قبا بروند و نيز مى‌خواهيم در فصل سرما و باران از آن استفاده كنيم، دوست داريم كه تشريف آورده در آن نماز بخوانيد و از خدا بركت بخواهيد (نماز خواندن آن حضرت دليل رسميّت آن در مقابل مسجد قبا بود) حضرت در آن موقع مشغول مقدمات سفر تبوك بود فرمود: الآن در پاى سفرم اگر بر گشتيم انشاء اللّه آمده و براى شما نماز مى‌خوانيم.و ضمنا ابو عامر راهب كه از دشمنان آن حضرت و از دشمنان اسلام بود باهل آن مسجد نامه نوشت كه:آماده شويد و مسجدى بسازيد من پيش قيصر روم مى‌روم با لشكرى وارد مدينه شده و محمد صلى اللّه عليه و آله را از مدينه خارج مى‌كنيم.منافقان در انتظار ورود ابو عامر بودند و مى‌خواستند از آن مسجد استفاده كنند لذا قرآن آن مسجد را مسجد ضرار خواند مسجدى كه بضرر اسلام و براى كفر و ايجاد تفرقه و كمينگاه دشمن اسلام ساخته شده بود. رسول خدا صلى اللّه عليه و آله چون از تبوك بر گشت آيات وحى ماجرى را خبر داد و حضرتش را از رفتن و نماز خواندن در آن نهى كرد و مسجد قبا را ستود. آن حضرت بچند نفر دستور داد رفته آن مسجد را ويران كرده و محلش را مزبله نمودند اينك آيات: «وَ اَلَّذِينَ اِتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِرٰاراًقاموس قرآن ، جلد3 ، صفحه228

آیات (3)
التوبةوَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَ كُفْرًا وَ تَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصَادًا لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَىٰ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ 107
التوبةلَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ 108
الكهفوَ كَذَٰلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِمْ بُنْيَانًا رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَىٰ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِدًا 21