اِقٰامَة: را بر پا كردن و نيز ادامۀ شىء گفته‌اند در قاموس گفته: «اقام الشّىء اقامة: ادامه و اقام فلانا: ضدّ اجلسه»قاموس قرآن ، جلد6 ، صفحه48
مراد از اقامه چيست؟ 1 - طبرسى فرموده: اقامۀ نماز آنست كه آنرا با حدود و فرائض آن انجام دهند «يُقِيمُونَ اَلصَّلاٰةَ» يعنى نماز را بنحو كامل و احسن بجا مياورند و از ابو مسلم نقل ميكند كه اقامه بمعنى ادامه است و «يُقِيمُونَ اَلصَّلاٰةَ» يعنى نمازهاى واجبى را هميشه ميخوانند. زمخشرى با طبرسى همعقيده است و ادامه را در مرتبۀ ثانى آورده بيضاوى نيز مانند آندو گفته است. 2 - راغب آنرا ادامه ميداند و «يُقِيمُونَ اَلصَّلاٰةَ» را «يديمون فعلها و يحافظون عليها» گفته است سپس مثل طبرسى و زمخشرى گويد اقامۀ شىء ايفاء كردن حق آنست. 3 - المنار آنرا نماز با توجه و از روى خلوص ميداند و هر نماز كه در آن توجّه نباشد صورت نماز است. بنظر نگارنده همۀ اين معانى در اقامه منظور است زيرا اقامۀ نماز كه بدان مأموريم آن است كه نماز كامل و پيوسته بجا آوريم لذا در آيات بهمۀ آنها اشاره شده است مثل اَلَّذِينَ هُمْ عَلىٰ صَلاٰتِهِمْ دٰائِمُونَ معارج: 23. اَلَّذِينَ هُمْ فِي صَلاٰتِهِمْ خٰاشِعُونَ مؤمنون: 2. وَ هُمْ عَلىٰ صَلاٰتِهِمْ يُحٰافِظُونَ انعام: 92. ادامه، خشوع، محافظت، همان اقامۀ نماز است در بارۀ بعضى آمده وَ إِذٰا قٰامُوا إِلَى اَلصَّلاٰةِ قٰامُوا كُسٰالىٰ نساء: 142. كه مخالف خشوع است و فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ. اَلَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاٰتِهِمْ سٰاهُونَ ماعون: 5-6. كه مخالف ادامه است. وَ أَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً يونس: 105. اقامه در اينگونه آيات ظاهرا بمعنى دوام و ثبوت است يعنى: پيوسته توجّه بدين كن و بدان ملازم باش.قاموس قرآن ، جلد6 ، صفحه48
الإقامة: أقامه من موضعه فقام . و أقام بالمكان إقامة . و أقام الشيءَ: أي أدامه.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد8 ، صفحه5678
أَقَامَ الشيء أي أدامه، يقال إِقَامَتُهَا : أن يؤتى بها بحقوقها كما فرض الله عز و جل. من قَامَ بالأمر و أَقَامَ : إذا جاء معطى حقوقه. إِقٰامَ اَلصَّلاٰةِ : نادى لها.مجمع البحرين ، جلد6 ، صفحه143
اقامه در اينگونه آيات ظاهرا بمعنى دوام و ثبوت است يعنى: پيوسته توجّه بدين كن و بدان ملازم باش.قاموس قرآن ، جلد6 ، صفحه49
يقال: قَامَ يَقُومُ قِيَاماً، فهو قَائِمٌ، و جمعه: قِيَامٌ. يقال: قَامَ كذا، و ثبت، و ركز بمعنى.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه690
اَلْقِيَامُ على أضرب: قيام بالشّخص، إمّا بتسخير أو اختيار، و قيام للشيء هو المراعاة للشيء و الحفظ له، و قيام هو على العزم على الشيء.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه690
أَقامَ الصلاة إِقَامةً و إِقَاماً ; فإِقَامةً على العوض، و إِقَاماً بغير عوض.لسان العرب ، جلد12 ، صفحه503
«قِيَام» بر چهار گونه است: اول - قيام كردن و برخاستن با جسم و بدن، قهرا و به ناچار. مثل: قٰائِمٌ وَ حَصِيدٌ. دوم - قيام كردن و برخاستن با جسم و بدن، اختيارا. سوم - قيام براى چيزى كه همان عمل مراعات و حفظ و نگهدارى آن است. چهارم - قيام كردن به قصد انجام چيزى و كارى.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه268
قَامَ، يَقُومُ، قِيَاماً: به پا خاست و برخاست. قَائِمٌ: به‌پاخاسته.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه268
أَقَامَ الشيء: أَدامَه، من قوله تعالى: وَ يُقِيمُونَ اَلصَّلاٰةَ.لسان العرب ، جلد12 ، صفحه498
أقام الصلاةَ إقامة، و إقاما ف«إقامة»على العوض و«إقاماً»بغير عوض.المحکم و المحیط الأعظم ، جلد6 ، صفحه593
خداوند هركجا در قرآن امر به نماز كرده و آن را ستوده است امر ننموده مگر با لفظ(إقامة) تا تنبه و آگاهى بر اين باشد كه مقصود، انجام و اداى وظايف نماز است كه حقش اداء شود نه فقط شكل ظاهرى نماز.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه276
إِقَامَةُ الشيء: توفية حقّه.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه692
إِقَامَةُ الشّيءِ: اداء كردن حق آن چيز و وفا نمودن به حق آن.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه275
لم يأمر تعالى بالصلاة حيثما أمر، و لا مدح بها حيثما مدح إلاّ بلفظ الإقامة، تنبيها أنّ المقصود منها توفية شرائطها لا الإتيان بهيئاتها.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه693