طالوت

در دوران پيامبرى سموئيل، بنى اسرائيل در پى شكست از قوم جالوت و دادن كشته ها و اسيران فراوان، از سرزمين خويش رانده شدند. نياز قوم به ساماندهى، انسجام و يكپارچگى در نبرد با دشمنان و بازپس گيرى سرزمينشان [1] ، بزرگان بنى اسرائيل را بر آن داشت تا از پيامبر خويش بخواهند كه فرمانروايى براى آنان برگزيند و او به فرمان الهى، طالوت را به اين سِمَت برگزيد؛ «الَم تَرَ الَى المَلَإِ مِن بَنى اسرءيلَ مِن بَعدِ موسى اذ قالوا لِنَبِىّ لَهُمُ ابعَث لَنا مَلِكًا نُقتِل فى سَبيلِ اللَّه ... و قالَ لَهُم نَبِيُّهُم انَّ اللَّهَ قَد بَعَثَ لَكُم طالوتَ مَلِكًا ...». (بقره/ 2، 246- 247)

تأمل در آيات به ويژه يادكرد از جهاد در راه خدا به عنوان منشأ نياز به فرمانروا ونيز اشاره به توان جسمانى برتر طالوت، نشان مى دهد كه واژه «مَلِك» در اين آيه بيشتر با صبغه نظامى آن مطرح و به معناى فرمانرواى نظامى نزديك تر است تا معناى شناخته شده پادشاه.[2] البته در گزارش تورات از اين داستان، بزرگان بنى اسرائيل با اثرپذيرى از اقوام و ملل ديگر، خواستار پادشاهى شدند كه بر آنان حكومت كند. خداوند ضمن ابراز ناراحتى از اين درخواست و با يادآورى مفاسد پادشاهى، در اين باره به آنها هشدار داد. طالوت كه به دست سموئيل به پادشاهى منصوب شد، در ابتدا توانست بنى اسرائيل را از دست دشمنان برهاند و پس از آن با افزايش قدرت نظامى و سياسى، فرمانروايى وى از ميدانهاى نبرد به درون جامعه كشيده و او رسماً پادشاه شد.[3]

منبع: دائرة المعارف قرآن كريم، ج 6، صص465-466

[1] . التبيان، ج 2، ص 288؛ مجمع البيان، ج 2، ص 140؛ الميزان، ج 2، ص 285

[2] . ر. ك: مجمع البيان، ج 2، ص 140؛ تفسير مجاهد، ج 1، ص 113؛ تفسير ثعلبى، ج 2، ص 209

[3] . كتاب مقدس، اول سموئيل، 8: 4- 21، 11: 9- 15، 13- 14