سه

ثلاث: سه.

واژه هاى «ثلاث» و «ثلاثه» كه معادل عربى عدد سه است 17 بار در 16 آيه و مرتبط با 13 موضوع در قرآن ذكر شده است:

الف) عدّه طلاق كه سه طُهر است. (طلاق/ 65، 4؛ بقره/ 2، 228)

ب) كفّاره قربانى به اين ترتيب كه اگر كسى در ايّام حجّ نتوانست قربانى كند بايد 10 روز روزه بگيرد؛ سه روز در ايام حجّ و 7 روز پس از بازگشت. (بقره/ 2، 196)[1]

ج) نفى شرك و قائل شدن به اقانيم سه گانه اب و ابن و روح القدس.[2] (نساء/ 4، 171؛ مائده/ 5، 73)

د) تعداد احتمالى اصحاب كهف. (كهف/ 18، 22)

ه) فرزنددار شدن زكريا، به اين ترتيب كه خداوند در دوران پيرى به او مژده آن را داد و او كه از اين امر شگفت زده شده بود از خدا خواست تا نشانه اى برايش قرار دهد. خداوند هم اين نشانه را قرار داد كه تا سه روز نتواند با مردم سخن بگويد، در حالى كه صحيح و سالم بود. (مريم/ 19، 10؛ آل عمران/ 3، 41)[3]

و) كفّاره شكستن سوگند كه عبارت است از اطعام يا پوشاندن 10 مسكين، آزاد كردن يك بنده يا سه روز، روزه. (مائده/ 5، 89)[4]

ز) متخلفان از جنگ تبوك كه سه نفر بودند: كعب بن مالك، هلال بن اميه و مرارة بن ربيع.(توبه/ 9، 118)[5]

ح) نجوا، كه هرگاه سه نفر با هم آهسته و در گوشى سخن بگويند خداوند چهارمى آنهاست و سخن آهسته و در گوشى آنها را مى شنود و هيچ چيز بر او پوشيده نيست.(مجادله/ 58، 7)[6]

ط) آفرينش انسان در تاريكيهاى سه گانه؛ خداوند انسان را در تاريكى شكم و رحم و پرده نازك دور تا دور جنين مى آفريند.(زمر/ 39، 6)[7]

ى) اجازه گرفتن كودكان براى ورود به اتاق پدر و مادر در سه وقت: پيش از نماز صبح، هنگام استراحت ظهر و پس از نماز عشاء كه پوشش آنها متناسب با وضعيت خواب است.(نور/ 24، 58)[8]

ك) سايه سه شعبه آتش جهنم؛ دود آتش جهنم سه شعبه دارد: شاخه اى از بالاى سر، شاخه اى از سمت راست و شاخه اى از سمت چپ، گنهكاران را احاطه مى كند و آنها را در كام خود فرو مى برد. (مرسلات/ 77، 30)[9]

ل) مدّتِ مهلت به پى كنندگان ناقه صالح؛ حضرت صالح عليه السلام به كسانى كه ناقه وى را پى كردند سه روز مهلت داد تا از لذايذ دنيوى استفاده كنند و پس از سه روز عذاب الهى فرود آمد و آنها را نابود كرد. (هود/ 11، 65)[10]

م) گروه بندى انسانها در قيامت؛ مردم در روز قيامت سه صنف و گروه هستند: اصحاب يمين، اصحاب شمال و سابقون. (واقعه/ 56، 7) [11]

منبع: دائرة المعارف قرآن كريم[12] ، ج 4، صص20-21

[1] . مجمع البيان، ج 2، ص 520

[2] . لغت نامه، ج 2، ص 2664

[3] . جامع البيان، مج 9، ج 16، ص 65- 66

[4] . مجمع البيان، ج 3، ص 368

[5] . مجمع البيان، ج 5، ص 120؛ تفسير المنار، ج 11، ص 66

[6] . جامع البيان، مج 14، ج 28، ص 17- 18

[7] . مجمع البيان، ج 8، ص 766

[8] . همان، ج 7، ص 242

[9] . التبيان، ج 10، ص 230؛ نمونه، ج 25، ص 417

[10] . مجمع البيان، ج 5، ص 265

[11] . جامع البيان، مج 13، ج 27، ص 220

[12] . مركز فرهنگ ومعارف قرآن، دائرة المعارف قرآن كريم، 8جلد، موسسه بوستان كتاب - قم، چاپ: دوم، 1389.