سِدر

سدر، نوعى درخت است و بر دو قسم مى باشد: نوعى در خشكى مى رويد و ميوه اى قابل استفاده نداشته، برگ آن فاقد شويندگى است. نوع ديگرى بر روى آب مى رويد و برگ آن شوينده و شبيه درخت عناب است.[1] درخت سدر را به فارسى «كُنار» گويند. نوع خشكى درخت سدر، پرخار است و «ضال» نامند و نوع بستانى آن كم خار و ميوه اش بزرگ تر و لذيذتر است و ثمره اش شبيه سنجد و ... است.[2]

در فرهنگ عميد ذيل لغت سدر شكل آن را كشيده و گويد: سدر درخت كُنار، شجر النبق، درختى است تناور و خاردار بلنديش تا 40 متر مي رسد، گويند تا دو هزار سال عمر مي كند، ميوه آن بشكل سنجد و بعد از رسيدن سرخ يا زرد رنگ و شيرين مي شود. ثمر آن در طبّ بكار مي رود و برگ آن را پس از خشك كردن مي سايند و در حمام بدن خود را با آن شستشو مي دهند.

سِدر و سِدرة هر کدام دوبار در قرآن کریم آمده است؛ «وَ بَدَّلْناهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَواتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَ أَثْلٍ وَ شَيْ ءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِيلٍ»[3] ، «فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ»[4] ، «عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى »[5] ، «إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ ما يَغْشى »[6]

فرهنگ قرآن، ج 16، صص176

قاموس قرآن، ج 3، ص246

[1] . لسان العرب، ج 6، ص 212، «سدر».

[2] . لغت نامه، ج 8، ص 13519، «سدر».

[3] . سبأ: آیه16.

[4] . واقعه: آیه28.

[5] . نجم: آیه14.

[6] . نجم: آیه16.