جُوَيْريّه بنت حارث

جُوَيريّه از قبيله خُزاعه و از همسران پيامبر(ص) بود. وى در غزوه «المُرَيْسيع» كه در سال پنجم هجرى رخ داد، به اسارت سپاه اسلام درآمد و سپس پيامبر صلى الله عليه و آله وى را به همسرى برگزيد. [1] مفسّران، نزول آيات 28 و 29 سوره احزاب را درباره تقاضاى همسران پيامبر از جمله جويريّه در مورد افزايش نفقه دانسته اند و رسول خدا صلى الله عليه و آله ضمن مقاومت در برابر زياده طلبى آنان، ايشان را بين سازگارى با وضع موجود يا طلاق مخيّر كرد؛[2] و همچنین آیه پنجاه و یکم همین سوره «ترجى من تشاء منهنّ» حاكى از تخيير پيامبر صلى الله عليه و آله در همخوابگى با همسرانش ازجمله وی می باشد.[3] و نيز مقصود از «ممّا أفاء اللّه عليك» در آيه 50 سوره احزاب، وى را دانسته اند كه خداوند او را به صورت «فى ء» به پيامبر صلى الله عليه و آله بازگرداند[4]

ابن هشام مي‌گويد: «جويريه دختر حارث بن خزاعي است، او از جمله اسيران بني مصطلق بود....... و پيامبر(ص) او را تزويج كرد‌.»‌‌[5] حيات او تا زمان خلافت معاويه ادامه داشت، او در ربيع الاول سال پنجاه هجري وفات كرد و در بقيع به خاك سپرده شد.[6]

منابع: فرهنگ قرآن، ج10، ص82

[1]الاستيعاب، ج 4، ص 366؛ اسدالغابه، ج 7، ص 57؛ البداية و النّهايه، ج 8، ص 54.

[2]جامع البيان، ج 11، جزء 21، ص 189؛ مجمع البيان، ج 7-/ 8، ص 555.

[3]جامع البيان، ج 12، جزء 22، ص 31؛ مجمع البيان، ج 7-/ 8، ص 574.

[4]النكت و العيون، ماوردى، ج 4، ص 413؛ مجمع البيان، ج 7-/ 8، ص 571.

[5]ـ سيره نبوي جزء 6 ص 59

[6]ـ نساء حول الرسول ص 36