ميكال

ميكال یا میکائیل، نام فرشته اى از فرشتگان بزرگ خداوند است؛ در دعاى سوّم صحيفه سجاديّه پس از ذكر "اسرافيل" و قبل از ذكر "جبريل" فرموده: «و ميكائيل ذو الجاه عندك و المكان الرّفيع من طاعتك» از اين كلمه فقط معلوم مي شود كه ميكائيل از جمله ملائكه و در نزد خدا داراى مقام بلندى است ولى شغل او معلوم نمي شود.

در رياض السالكين فرموده: روايت شده كه ميكائيل به ارزاق و حكمت و معرفت نفوس مأمور است و او را اعوانى است از ملائكه كه بر همه عالم موكّل اند.

در مجمع فرموده: جبرئيل و ميكائيل هر دو لفظ عجمى اند كه معرّب شده اند به قولى «جبر» در لغت سريانى به معنى عبد و «ايل» به معنى خداست، «ميك» نیز به معنى بنده كوچك است؛ پس جبرئيل يعنى بنده خدا و ميكائيل يعنى بنده كوچك خدا.

دليل غير عربى بودن اين دو لفظ وقوع آنها در تورات است؛ هاكس در قاموس كتاب مقدّس جبرائيل را «مرد خدا» و ميكائيل را «كيست مثل خدا» معنى كرده و گويد: او رئيس الملائكه است كه دانيال او را به قوم يهود واضح نمود و گويند كه وى پيشواى عساكر فرشتگان است.

نام ميكائيل در تورات كتاب دانيال باب دهم بند 13 و 21 و باب 12 بند 1 و نیز در كتاب مكاشفه يوحنّا باب 12 بند 3 آمده است.

اينكه هاكس گويد: او رئيس الملائكه است درست نيست؛ زيرا فقط درباره جبرئيل آمده: «ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ. مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ» (تكوير/20-21) لفظ «مطاع» نشان مي دهد كه ميكائيل در اطاعت جبرئيل است.

منبع: قاموس قرآن، ج 6، صص 268-269 ؛ با اندکی تصرف