نبیذ
«نبیذ» به معنای شراب است. برخی در آیه «وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ»[1] گفته اند: که مراد از «سَکَراً» نبیذ است.
طبرسی در مجمع البیان ذیل آیه مذکور می فرماید: «... حاكم در صحيح خود روايت كرده است كه از ابن عباس در باره اين آيه سؤال كردند. پاسخ داد: «سكر» فايده حرامى است كه از خرما و انگور برده مي شود و «رزق حسن» فايده هاى حلال. قتاده گويد: اين آيه، پيش از تحريم شراب، نازل شده است. آيه تحريم شراب، بعد از اين آيه، در سوره مائده، نازل گرديد.
ابو مسلم گويد: نيازى به اين مطلب نداريم. اين آيه، فوايد خرما و انگور را ذكر مى كند، خواه شراب حلال باشد يا حرام، زيرا خداوند مردم مشرك را مخاطب ساخته، نعمتهاى خود را براى آنها شرح ميدهد. آنها شراب را مى نوشيدند و يكى از نعمتهاى آنان بود. شعبى و جبائى گويند: مقصود از «سكر» نوشابه هاى حلال و مقصود از «رزق حسن» خوردنيهاى حلال و لذيذ است. بنا بر اين مقصود اين است كه شما انواع نوشابه ها و خوردنيها را از خرما و انگور تهيه مى كنيد.
كسانى كه خواسته اند از اين آيه، استفاده كنند كه شراب انگور و خرما حلال است، بخطا رفته اند، زيرا خداوند متعال، فقط كارهاى مردم را بيان مى كند و استفاده هايى كه آنها از خرما و انگور مى گيرند، مى شمارد. بديهى است كه از اين بيان، استفاده نمي شود كه شراب حلال است. در حقيقت، خداوند متعال، خبر مى دهد كه اين ميوه را آفريده است، تا مردم از آنها استفاده كنند، حالا استفاده هايى كه مردم مي گيرند، ممكن است حلال و ممكن است حرام باشد».[2]
منابع:
مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 6، ص572
مسالك الأفهام إلى آيات الأحكام، ج 4، ص157
[1] . نحل: آیه67
[2] . مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 6، ص 572