بنی اميّه
بنی اميّة، فرزندان امیه بن عبد شمس بن عبد مناف، از تيره هاى مهم قريش [1] و از دشمنان سرسخت بنى هاشم و اهل بيت (ع) بودند.
برخى مفسّران، نزول آيه 60 سوره اسراء را درباره بنى اميه دانسته اند كه پيامبر (ص) در رؤياى صادقانه اى مشاهده كرد، آنان چون بوزينگانى از منبر او بالا مى روند.[2] طبق روايتى، آيه 55 سوره انفال در شأن بنى اميه نازل شد و آنها را بدترين جنبندگان روى زمين خواند كه به باطن قرآن كفر ورزيده، بدان ايمان نياوردند.[3] براساس نقل مفسّران، «شجره خبيثه» در آيه 26 سوره ابراهيم بنى اميه دانسته شده كه اشاره به بى اصل و پايه بودن آنها دارد.[4] همچنين آيات 28 تا 30 سوره ابراهيم نيز درباره آنها نازل شده كه نعمت خدا را كفران و قوم خود را به هلاكت افكندند.[5] گفته شده: «قوماً لدّا»[6] در شأن بنى اميّه و بنى مغيره نازل شده است.[7] مفسّران مشهورى چون طبرى، «ألف شهر»[8] را ناظر به مدّت حكومت بنى اميّه دانسته اند كه ارزش يك شب قدر، بيش از حكومت هزار ماهه آنان است.[9]
منبع: فرهنگ قرآن، ج6، ص436
[1]جمهرة انساب العرب، ص 74 و 78 به بعد.
[2]تفسير ابن كثير، ابن ابى حاتم، ج 7، ص 2336؛ مجمع البيان، ج 5- 6، ص 654.
[3]تفسير قمى، ج 1، ص 305.
[4]مجمع البيان، ج 5- 6، ص 481.
[5]مجمع البيان، ج 5- 6، ص 483؛ التكميل و الاتمام، ص 213.
[6]مریم: آیه97
[7]شواهد التنزيل، ج 1، ص 473.
[8]قدر: آیه3
[9]جامع البيان، ج 15، جزء 30، ص 330؛ تفسير ابن كثير، ج 4، ص 566؛ تفسير نورالثقلين، ج 5، ص 622.