پیمانه، جام

«صواع» (به ضم صاد) به معناى سقايه و ظرف آبخورى است؛ برخی گفته اند: صواع همان صاع است؛ یعنى پيمانه اي كه با آن اجناس را كيل مى كردند. صواع پادشاه مصر در آن روز ظرفى بوده كه هم در آن آب مى خوردند و هم به وسیله آن اجناس را پيمانه مى كردند، به همين جهت است كه در قرآن كريم يك جا از آن تعبير به «سقايت» مى كند و در جاى ديگر به نام «صواع» مى خواند؛ «قالُوا نَفْقِدُ صُواعَ الْمَلِكِ وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَ أَنَا بِهِ زَعِيمٌ»[1] اين كلمه از كلماتى است كه هم معامله مذكر با آن مى كنند و هم مؤنث و لذا يك جا ضمير مذكر به آن برگردانده و فرمود: «وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ»[2] ، و در جاى ديگر ضمير مؤنث؛ «ثُمَّ اسْتَخْرَجَها»[3] .

منبع: الميزان في تفسير القرآن، ج 11، ص222

.

[1]یوسف: آیه72

[2]یوسف: آیه72

[3]یوسف: آیه76