حواء

در قرآن به نام همسر حضرت آدم علیه السلام تصريح نشده، ولی در روايات او را «حواء» خوانده اند.

بر اساس آیات قرآن[1] خلقت وى قطعاً پس از خلقت آدم بوده است، اما درباره کیفیت آفرینش او، در بین مفسّران دو نظر است؛ برخى آفرينش وى را از پهلوى چپ آدم دانسته و با استناد به رواياتى از ابن عباس و ابن مسعود مى گويند: آدم در بهشت تنها بود، خداوند خوابى را بر او چيره كرد و حوّا را از پهلوى چپش آفريد و آدم او را حوّا ناميد؛ چون از موجود حىّ آفريده شده بود.[2]

بيشتر مفسّران ضمن مردود دانستن رأى پيشين، بر اين نظرند كه حوّا از جنس آدم آفريده شده تا با او انس گيرد؛ چون انس با همجنس بهتر حاصل مى شود. اين گروه درباره معناى «خَلقَ مِنها زَوجَها» با توجّه به آيه «خَلقَ لَكُم مِن أَنفسِكُم أَزوجاً لِتَسكُنوا إِليهَا» (روم/ 30، 21 و نيز نحل/ 16، 72 و شورى/ 42، 11) مى گويند: منظور، آفرينش حوّا از جنس آدم يا از باقى مانده گِلى است كه آدم از آن پديد آمده بود.[3] در رواياتى آفرينش حوّا از بدن آدم، تكذيب شده و آمده است: حوّا از باقى مانده گِل آدم آفريده شد.[4] به گفته علامه مجلسى، اخبارى كه بيانگر خلقت حوّا از بدن آدم است، بايد بر تقيّه يا بر آفرينش او از خاك دنده آدم حمل شود.[5] مراغى اين روايت ها را از اسرائيليّات برشمرده است.[6]

تورات کنونی نيز ضمن تصريح به نام همسر آدم عليه السلام، آفرينش وى را از دنده آدم مى داند.[7]

منبع: اعلام القرآن ؛ ج 1 ؛ صص62-63 ؛ با تصرف

[1] . زمر/6

[2] . التفسير الكبير، ج 9، ص 161

[3] . الميزان، ج 4، ص 136؛ المنار، ج 4، ص 330

[4] . تفسير عياشى، ج 1، ص 216؛ البرهان، ج 2، ص 11؛ من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 379

[5] . بحارالانوار، ج 11، ص 116

[6] . تفسير مراغى، مج 2، ج 4، ص 176

[7] . كتاب مقدس، پيدايش 2: 21