عتبة بن ربيعه
عتبة بن ربيعة بن عبدشمس از قريش [1] و از سران اين قبيله بود.[2] وى در غزوه بدر به دست عبيده بن حارث به هلاكت رسيد.[3] برخى مفسّران، آيه 25 انعام را درباره وى و ديگر سران شرك دانسته اند كه پس از استماع پيام رسالت نبىّ اكرم صلى الله عليه و آله ضمن انكار و استهزاى آن با پيامبر صلى الله عليه و آله به مجادله پرداختند.[4] نيز در شأن نزول آيه 36 انفال وى از جمله مطعمان قريش دانسته شده است كه در غزوه بدر با نحر شتران خود و اطعام به مشركان سپاه كفر را يارى رساند.[5] همچنين مقصود از «هذان خصمان ...» در آيه 19 حج وى، برادرش شيبه و وليد از يك سو و امام على عليه السلام، حمزه و عبيده دانسته شده اند كه با يكديگر به مبارزه برخاستند و در همين جنگ بود كه عتبه، شيبه و وليد به هلاكت رسيدند.[6]
منبع: فرهنگ قرآن[7] ، ج 20، صص102-103
[1] . جمهرة انساب العرب، ص 76
[2] . السّيرة النّبويّه، ابن هشام، ج 1، ص 293
[3] . السّيرة النّبويّه، ابن هشام، ج 2، ص 709
[4] . مجمع البيان، ج 3-/ 4، ص 446؛ روح المعانى، ج 5، جزء 7، ص 181
[5] . مجمع البيان، ج 3-/ 4، ص 832
[6] . جامع البيان، ج 10، جزء 17، ص 172؛ مجمع البيان، ج 7-/ 8، ص 123
[7] . آيت الله هاشمى رفسنجانى و برخى از محققان مركز فرهنگ ومعارف قرآن، فرهنگ قرآن، 33جلد، موسسه بوستان كتاب - قم، چاپ: اول، 1384.