بنی عبد الدار

بنى عبدالدار: تيره اى بزرگ از قريش و پرده دار كعبه

بنى عبدالدار فرزندان عبدالله بن قُصَىّ بن كِلاب شهره به عبدالدار را گويند. عبدالله يكى از 4 پسر قُصىّ بن كلاب و بزرگسال ترين آنان بود. سه برادر او عبدمناف جد اعلاى بنى هاشم و بنى مطلب و بنى اميّه، عبدالعزى جدّ اعلاى بنى اسد از جمله خديجه و زبير بن عوام و عبد بن قُصَىّ شهره به عبد قُصَىّ نام داشتند. عبدالدار سه خواهر به نامهاى هند همسر عبدالله بن عمار حضرمى و برة و تخمر داشت.

عبدالدار 5 پسر نيز به نامهاى وهب، كلده، سَبّاق، عبدمناف و عثمان داشت و از سه تن آخرى سه شاخه بزرگ بنى عبدالدار پديد آمد و نسل وى از هر سه ادامه يافت. به افراد منتسب به عبدالدار به اختصار «عَبْدَرى» گويند. بنو سباق غالباً در حجاز و مكه ساكن بودند. شمارى از بنى عبدمناف بن عبدالدار نيز پس از اسلام و فتح اندلس بدان ديار رفته، در شهر سَرَقُسْطَه (زاراگوزا) و اطراف آن از جمله در قريه قربلان ساكن بودند. به احتمال زياد در ديگر نقاط قلمرو اسلام نيز سكونت داشته اند كه در تاريخ ثبت نشده است. بنى عثمان غالباً ساكن مكه و پرده دار كعبه بوده اند و تيره اى از آنان به نام بنوجبير در بصره سكونت داشته اند. از جمله وابستگان بنى عبدالدار، آل عِلاط بهزى خاندانى از بنى سليم را مى توان نام برد كه از طريق سببى با آنان پيوند داشتند.

مناصب بنى عبدالدار:

در دوره جاهلى پس از مرگ حليل خزاعى- بزرگ مكه- قصى بن كلاب داماد و جانشين وى بزرگ مكه شد و تيره هاى قريش را از اطراف مكه به داخل شهر آورد و قبايل ديگر از جمله خزاعه را به بيرون شهر فرستاد. قصى وضع سياسى- دينى مكه را بهبود بخشيد و چند منصب سياسى- اجتماعى و دينى از جمله حجابت (كليددارى و پرده دارى كعبه)، رفادت (غذا دادن به حجگزاران در ايام حج)، سقايت (آب دادن به حاجيان)، لواء (فرماندهى جنگ و حمل پرچم اصلى هنگام جنگ) را عهده دار بود و دارالندوه (مجلس مشورتى بزرگان قوم) را تأسيس كرد.

پسران قُصَىّ به ويژه عبدمناف در زندگى پدر به بزرگى و شهرت رسيدند. عبدالدار با وجود برترى سنى نسبت به برادران در شرف و كسب افتخارات و نفوذ اجتماعى به پايه برادران خود نرسيد ، از اين رو لذا قصى به هنگام پيرى مناصب مهم مكه چون حجابت، رفادت، سقايت، لواء و رياست دارالندوه را به عبدالدار داد تا در بزرگى و شرف به پايه برادران برسد.

پس از مرگ قصى رياست مكه به پسرش عبدمناف رسيد و بعد از مرگ وى، فرزندانش (هاشم، عبدشمس و نوفل) با اين استدلال كه چون رياست مكه از ماست پس در تصدى ساير مناصب مكه نيز اولويت داريم، با بنى عبدالدار به نزاع برخاستند.

بنى عبدالدار نيز حاضر نبودند مناصب به ارث رسيده از پدر را با ديگران تقسيم كنند، ازاين رو ميان تيره هاى مختلف قريش صف بنديهايى پديد آمد و به همين منظور دو پيمان مهم قريش شكل گرفت. شمارى از قبايل چون بنى اسد (قبيله خديجه و زبير)، بنوالحارث بن فهر، بنوزهره (قبيله عبدالرحمن بن عوف و سعد بن ابى وقاص) و بنو تيم بن مرّه (قبيله ابوبكر) به يارى بنى عبد مناف آمدند و چون در هنگام عقد پيمان دست در ظرفى پر از عطر فرو بردند، پيمانشان به حلف (پيمان) مطيّبين شهرت يافت.

در آن سوى ديگر قبايلى چون بنى مخزوم (قبيله ابوجهل و خالد بن وليد)، بنى سهم (قبيله عمرو عاص)، بنى عدى (قبيله عمر بن خطاب) و بنى جمح (قبيله امية بن خلف) به يارى بنى عبدالدار آمدند و چون هنگام عقد پيمان به اصرار بنى عدى دست در ظرفى پر از خون شتر فرو بردند و به گزارشى چون برخى از بنى عدى خون را ليسيدند، اين پيمان به حلف لعقة الدم يا ولغة الدم شهرت يافت. اين پيمان را حلف الأحلاف نيز گويند.

نزديك بود كار به پيكار بكشد كه با واسطه گرى بزرگان قريش كار به مصالحه انجاميد كه رفادت و سقايت كه مناصب پرهزينه بود از بنى عبدمناف و لواء و حجابت و رياست دارالندوه كه كم هزينه و حتى درآمدزا بود، از آن بنى عبدالدار باشد.

جايگاه دينى بنى عبدالدار:

بنى عبدالدار پس از قصى در ميان قبايل قريش و حتى ديگر قبايل عرب از جايگاه ويژه و والايى برخوردار بودند، زيرا همه قبايل عرب براى مكه و كعبه احترامى ويژه قائل بودند و از اطراف و اكناف جزيرة العرب براى زيارت بيت الله عازم مكه مى شدند.

بنى عبدالدار با در اختيار داشتن همه مناصب مهم مكه كه 4 منصب آن به كعبه مرتبط بود پر افتخارترين قبيله قريش به شمار بود ، حتى زمانى كه در منازعه تقسيم مناصب و افتخارات، دو منصب رفادت و سقايت را از دست داد، همچنان جايگاه نخست خود را حفظ كرد. آنان به عنوان كليد داران خانه خدا از نفوذ دينى ويژه اى برخوردار بودند و به نحوى نماينده خدا محسوب مى شدند. پس از ظهور اسلام و حتى فتح مكه نيز آنان

همچنان كليددار و پرده دار كعبه باقى ماندند. رسول خدا صلى الله عليه و آله روز فتح مكه پس از تطهير كعبه از بتها و پليديها كليد كعبه* را به عثمان بن طلحه عَبْدَرى داد. به قول ابن حزم آنان تا قرن پنجم همچنان كليددار كعبه بودند و گويا هنوز هم اين منصب را دارند ، بنابراين آنان قبل و بعد از اسلام جايگاه دينى خود را حفظ كردند. هيچ پرده اى از كعبه بدون حضور آنان عوض نشد و هيچ بزرگى و پادشاه و امير و خليفه اى پاى به درون كعبه ننهاد، مگر آنكه يك تن عبدرى قفل كعبه را براى وى گشود. منصب حجابت در دست بنى عثمان بن عبدالدار بود.

پس از آنكه قريش كعبه را در پى جارى شدن سيل بازسازى كرد و حجرالاسود به دست رسول خدا صلى الله عليه و آله نصب شد، قريش كه معمولًا براى گفت وگو در اطراف كعبه مى نشست، بر سر محل نشستن قبايل به منازعه پرداختند و سرانجام با قرعه كشى جاى هر قوم و قبيله تعيين و در اين تقسيم قسمت حجر اسماعيل سرتاسر سهم بنى عبدالدار شد!

از نشانه هاى جايگاه والاى دينى و سياسى بنى عبدالدار نامگذارى يكى از درهاى مسجدالحرام به نام تيره اى از آنان و آن باب «بنى شيبه» است. اين نامگذارى در دوران جاهليت بوده و در عصر اسلامى نيز همچنان حفظ شده است. گويند: رسول خدا بتهاى كعبه را شكست و نزد باب بنى شيبه دفن كرد. در روايات فقهى ورود از باب بنى شيبه مستحب دانسته شده است.

جايگاه سياسى- نظامى بنى عبدالدار:

پس از قصى بن كلاب مهم ترين مناصب سياسى و نظامى مكه و قريش يعنى رياست

دارالندوه (مجلس مشورتى بزرگان قريش) و لواء (فرماندهى و پرچمدارى جنگ) به عبدالدار و پس از وى به فرزندان او رسيد. حتى در منازعه قريش بر سر تقسيم مناصب همچنان اين دو منصب در اختيار بنى عبدالدار بود. همه نشستها و تصميم گيريهاى مهم قريش درباره صلح و جنگ و ديگر امور با آگاهى، حضور و حتى رياست بنى عبدالدار بود. در تصميمات قريش بر ضدّ پيامبر صلى الله عليه و آله و مسلمانان، بنى عبدالدار نقش بسزايى داشتند.

حتى پيمان قطع روابط قريش با بنى هاشم و بنى مطلب (محاصره اقتصادى) را يك تن از بنى عبدالدار نوشت؛ او عكرمةبن عامر يا پسر وى منصوربن عكرمه يا به ترجيح بلاذرى بغيض بن عامربن هاشم عبدرى بود. با توجه به رياست بنى عبدالدار بر دارالندوه طبيعى است كه ديگر تصميمهاى قريش بر ضدّ رسول خدا صلى الله عليه و آله چون تصميم به قتل و تصميم به ساحر، شاعر و مُعَلَّم (آموزش ديده) خواندن آن حضرت نيز در دارالندوه و با حضور بنى عبدالدار گرفته شده باشد.

دارالندوه و رياست آن در تمام دوره جاهلى در اختيار تيره هاشم بن عبد مناف بن عبدالدار بود تا آنكه اسلام ظهور كرد و مركز تصميم گيرى به مسجد و بعدها به دارالاماره منتقل شد. سرانجام عكرمة بن عامر بن هاشم عبدرى كه متصدى دارالندوه بود، آن را به روزگار حكومت معاويه به وى فروخت و مدتى دارالاماره مكه وسپس ضميمه مسجدالحرام شد.

بنى عبدالدار نه تنها در مكه و در ميان قريش و ديگر قبايل عرب بلكه در ميان شهرها و كشورهاى مجاور جايگاه سياسى والايى داشتند. هنگامى كه به روزگار حكومت ابويكسوم پسر ابرهه بر يمن شمارى از جوانان قريش به كالاهاى تجارى تاجران يمن تعرض كردند و ابويكسوم براى مصالحه و ادامه تجارت و تأمين امنيت جان و مال تاجران يمنى در مكه از قريش گروگان (رهينه) خواست، قريش شمارى از بزرگ زادگان خود از جمله حارث بن علقمه عبدرى از تيره بنى عبدمناف بن عبدالدار را به عنوان گروگان مدتى

به يمن فرستاد. نيز يكى از دو قاصد قريش به مدينه نزد احبار يهود براى آگاهى از نظر يهود درباره رسول خدا صلى الله عليه و آله و دين وى و اينكه آيا حق با قريش است يا رسول خدا صلى الله عليه و آله يك تن عبدرى به نام نضربن حارث از بنى عبدمناف بن عبدالدار بود.

پس از اسلام نيز تنى چند از بنى عبدالدار به عنوان امير، فرماندار و قاضى در حوادث سياسى نقش آفرين بودند؛ از جمله از آن خاندان كه در اندلس بودند، عامربن وهب عبدرى در نيمه اول قرن دوم هجرى فرماندهى جنگها و از جمله جنگهاى تابستانى (صوائف) را بر عهده داشت. همو از طرف منصور دوانيقى به عنوان والى اندلس منصوب و پرچم و حكم و خلعت گرفت و شهر سَرَقُسْطَه (زاراگوزا) را مقرّ خود كرد و سرانجام به دست يوسف بن عبدالرحمن فهرى كشته شد. نيز ابراهيم بن عبيداللّه عبدرى از سوى هارون والى يمن شد و سرانجام به روزگار مأمون در جريان قيام علويان در مكه كشته شد. در فتوح آفريقا و سيسيل نيز مغيرة بن ابى برده عبدرى از جمله فرماندهان اعزامى والى افريقا موسى بن نصير براى فتح صنهاجه در سال 82 و فتح قسمتى از سيسيل در سال 86 هجرى بوده است. نيز طُلَيحة بن بلال عبدرى در نبرد جلولاء كه با ايرانيان صورت گرفت فرمانده سواره نظام مسلمانان بوده است.

از ديگر افراد مشهور اين خاندان جابربن نضربن حارث عبدرى است كه پس از نصب اميرمؤمنان على عليه السلام به خلافت در روز غدير به رسول خدا اعتراض كرد كه هرچه گفتى فرمان برديم و اكنون داماد و پسر عمويت را بر ما فرمانروا مى كنى، آنگاه از خدا خواست كه اگر آنچه پيامبراكرم صلى الله عليه و آله مى گويد حق است از آسمان بر او سنگ ببارد كه سنگى از آسمان آمد و در دم جان سپرد. از ديگر افراد خاندان، شيبة بن عثمان است كه روز فتح مكه مسلمان شد. در نزاع ميان اميرالحاج منصوب از سوى معاويه (شَجَرة رُهاوِى) و امي

الحاج منصوب از سوى امام على عليه السلام (قُثَم بن عباس) مردم بر او اتفاق كردند و او مراسم حج را برپا داشت. ديگر از افراد خاندان عبدرى عبدالله الأعجم بن شيبه است كه خالد بن عبدالله قسرى والى مكه او را شلاق زد و سليمان بن عبدالملك خليفه وقت خالد را به قصاص عبدالله به شلاق بست.

از نظر نظامى نيز اين خاندان از لحاظ عده و عُده جايگاه برجسته اى دارند؛ منصب لواء يعنى فرماندهى جنگ و حمل پرچم اصلى و بزرگ سپاه اقتضا مى كرد كه بنى عبدالدار در همه تصميم گيريهاى نظامى و جنگها حضور داشته باشند. هرچند از حضور نظامى آنان در وقايع قبل از اسلام فقط از فرماندهى و حضور آنان در يوم شمظه اطلاع داريم؛ اما در آستانه ظهور اسلام به ويژه در منازعات و جنگهاى قريش بر ضدّ رسول خدا صلى الله عليه و آله حضور چشمگيرى داشتند. در جنگ بدر كه قريش بسيار شتابزده براى نجات كاروان تجارى خويش به سوى مدينه شتافت دو تن از سران بنى عبدالدار يكى نضر بن حارث دشمن سرسخت پيامبر و ديگرى ابوعزيز بن عمير برادر مصعب بن عمير پرچمدار بودند كه هر دو اسير شدند. نضر به فرمان رسول خدا صلى الله عليه و آله كشته شد و ابوعزيز با پرداخت خونبها آزاد و سپس در احد شركت كرد و كشته شد. يكى از موالى آنها نيز در بدر كشته شد. در پيكار احد 10 تن از آنان و يكى از موالى آنها به ترتيب پرچم را به دست گرفتند و بيشتر آنان به دست اميرمؤمنان، على عليه السلام كشته شدند. به نقل ابن شهر آشوب چون طلحة بن ابى طلحه با ضربه نخست على عليه السلام مجروح شد و على خواست او را بكشد وى عورت خود را برهنه كرد و با التماس از على عليه السلام خواست او را نكشد. آن حضرت از خون او درگذشت. در پيكار بدر يكى از مُطْعِمان، نضربن حارث است كه غذاى تمام سپاه مشركان را در راه بدر داده است. هرچند خبر ديگرى از اطعام آنان به دست نيامد؛

ولى بديهى است كه آنچه در راه بدر رخ داد اطعام اول و آخر نبوده و محتمل است در نبردهاى ديگر چنين كارى رخ داده باشد. در روز خندق نيز عثمان بن منبه عبدرى به تير مجروح شد و در مكه از آن زخم مرد. ابن شهر آشوب قتل او را به شمشير على عليه السلام دانسته است.

پس از اسلام نيز شمارى از آنها در جنگهاى حق و باطل كشته شده اند. از آن جمله عبدالله بن ابى ميسره از بنى سباق، روز قتل عثمان در خانه عثمان كشته شد. نيز عبدالله بن مسافع روز جمل در ركاب عايشه هلاك شد. شمار زيادى از بنى عبدالدار نيز مسلمان شده، در جنگهاى رسول خدا صلى الله عليه و آله پرچمدار بوده اند؛ از جمله مصعب بن عمير اشراف زاده مسلمان و نخستين نماينده تبليغى پيامبر صلى الله عليه و آله در مدينه و سويبط بن حرمله و ابوالروم برادر مصعب در روز احد پرچمدار سپاه اسلام بودند كه مصعب به شهادت رسيد.

جايگاه اقتصادى بنى عبدالدار:

از اينكه بنى عبدالدار هم از تاجران و سرمايه داران مكه بوده اند و هم مناصب مكه به ويژه منصب حجابت كعبه را داشته اند، برمى آيد كه از وضع مالى بسيار مناسبى برخوردار بوده اند. پيش تر اشاره شد كه ابوعزيز بن عمير كه در بدر اسير شده بود با پرداخت 000/ 4 درهم خونبها آزاد شد. مصعب بن عمير به فردى كه ابوعزيز را به اسارت گرفته بود گفت: او را محكم نگه دار كه مادرش پولدار است. اميد است بتوانى مبلغ خوبى بگيرى. نيز قبلًا اشاره شد كه براى تأمين امنيت تجارى قريش و يمن شمارى :

از اشراف زاده هاى قريش از جمله حارث بن نضر عبدرى و نيز ابرهه گروگان بوده اند. بى گمان بنى عبدالدار سهم قابل توجهى در تجارت داشته اند. در غير اين صورت گروگان نمى دادند؛ همچنين با توجه به اينكه آنان كليددار و پرده دار كعبه بودند همه نذورات و جواهرات و اشياى گرانبهايى كه مردم نذر كعبه و بتهاى اندرون و پيرامون آن مى كردند در اختيار تيره عثمان بن عبدالدار بود، از اين رو آنان گاه حتى اموال كعبه را براى خود برمى داشتند، تا آنجا كه از سوى مردم و مسلمانان به سرقت متهم شده بودند. نيز اطعام سپاه 000/ 1 نفرى مشركان در بدر از طرف نضر* بن حارث حاكى از ثروت هنگفت آنان است.

جايگاه علمى و فرهنگى بنى عبدالدار:

در جزيرةالعرب و به ويژه در حجاز و بالاخص مكه كه شمار اندكى در حدود 17 تن خواندن و نوشتن مى دانستند، ارتباط نضر بن حارث از بنى عبدالدار با (مراكز سياسى- فرهنگى) ايرانيان قابل توجه است. مورخان از نضر بن حارث به عنوان يكى از شياطين قريش ياد كرده اند. در شأن وى آيات بسيارى نيز نازل شده است. (ظ نضر بن حارث) همو نيز قاصد قريش به احبار يهود براى آگاهى بيشتر درباره رسول خدا و حقانيت ايشان است.

پس از اسلام شمارى فراوان از اين خاندان در زمره اهل علم قرار گرفتند. نگاهى به كتابهاى رجالى و حديثى از شمار فراوان آنان حكايت دارد. مؤلف اسدالغابه نام بيش از 10 تن از آنان را در شمار اصحاب رسول خدا و مؤلف الاصابه نام 10 تن ديگر، جز آنچه ابن اثير آورده و سير اعلام النبلاء نام يك تن افزون بر كسانى كه ابن اثير و ابن حجر

ذكر كرده و در مجموع نام 26 تن را به عنوان صحابى آورده اند.

آنان تقريباً در تمام قلمرو اسلامى پراكنده بوده اند. برخى از آنان در شاطبه اندلس و دمشق و مكه قاضى بوده اند. از مشاهير محدثان آنان حافظ ابوعامر عبدرى متولد قرطبه و متوفاى بغداد است.

در ميان فقهاى آنان مالكى ، شافعى و حنفى و به احتمال حنبلى هم وجود دارد.

در ميان راويان آنان نامهاى شيعى مانند على بن الحسن نيز به چشم مى خورد. به نظر مى رسد شمارى از آنان شيعه شده بودند. يكى از علماى آنان به نام ابوالحسن رزين بن معاويه عبدرى سَرُقْسَطِى كتاب الجامع بين الصحاح السته را نگاشته و بسيارى از فضايل و مناقب اميرمؤمنان عليه السلام را در آن آورده است. افزون بر فقها و راويان حديث، شمارى از آنان كتاب تأليف كرده اند.

اسلام و بنى عبدالدار:

با ظهور اسلام بنى عبدالدار به دو گروه مسلمان و دشمن اسلام تقسيم شدند. شمارى از آنان در همان سالهاى نخست ايمان آوردند و حتى به حبشه هجرت كردند و بعدها در

جنگهاى رسول خدا صلى الله عليه و آله در كنار آن حضرت صلى الله عليه و آله بودند كه معروف ترين آنان مصعب* بن عمير مشهور به مصعب الخير است. بسيارى از آنان در شمار دشمنان پيامبر صلى الله عليه و آله قرار گرفتند كه از سرسخت ترين آنها نضربن حارث، شيطان قريش بود. به نظر مى رسد آخرين اسلام آوردندگان بنى عبدالدار در فتح مكه (سال هشتم هجرى) به همراه ديگر قبايل قريش مسلمان شده باشند.

بنى عبدالدار در شأن نزول

مفسران نزول شمارى از آيات قرآن را در شأن بنى عبدالدار دانسته اند:

1. «انَّ شَرَّ الدَّوابّ عِندَ اللَّهِ الصُّمُّ البُكمُ الَّذينَ لا يَعقِلون/ همانا بدترين جنبندگان، كران و گنگانى هستند كه تعقل نمى كنند.» (انفال/ 8، 22) به گفته مفسران چون از جمعيت بسيار بنى عبدالدار اندكى مسلمان شده بودند و سران آنان بر كفر مانده، با اسلام و پيامبر صلى الله عليه و آله دشمنى مى كردند مى گفتند كه ما نسبت به آنچه محمد صلى الله عليه و آله آورده كر و كوريم و نمى شنويم و پاسخش نمى گوييم و بنا به نقلى از رسول خدا صلى الله عليه و آله خواستند تا مردگان آنان از جمله قصى بن كلاب را زنده كند تا به رسالتش گواهى دهد تا ايمان بياورند. اين آيه در شأن آنان فرود آمد. به روايتى اين آيه در شأن نضر بن حارث يكى از عبادره فرود آمده است.

2. «و ما كانَ صَلاتُهُم عِندَ البَيتِ الّا مُكاءً وتَصدِيَةً فَذوقُوا العَذابَ بِما كُنتُم تَكفُرون/ و نماز آنان نزد بيت جز دست زدن و سوت زدن نيست، پس عذاب را بچشيد به سبب آنكه كفر ورزيديد». (انفال/ 8، 35)

به نقلى قريش و از جمله بنى عبدالدار اطراف كعبه عريان طواف مى كردند و به هنگام طواف سوت و كف مى زدند و اين آيه در شأن آنان فرود آمد. به نقل ديگر هرگاه پيامبر صلى الله عليه و آله در مسجدالحرام نماز مى گزارد دو تن از بنى عبدالدار از يك سوى او سوت مى زدند و دو تن ديگر از ديگر سوى او كف مى زدند و نماز او را بر هم مى زدند و خداوند همه آنان را در بدر كشت و آيه در شأن اين 4 تن نازل شده است.

3. «و مِنَ النّاسِ مَن يَشتَرى لَهوَ الحَديثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيرِ عِلمٍ و يَتَّخِذَها هُزُوًا اولكَ لَهُم عَذابٌ مُهين.» (لقمان/ 31، 6) گويند: يكى از بنى عبدالدار كه بنابر برخى نقلها نضر بن حارث است نوازندگى و خوانندگى آموخت و در مكه به چند تن نيز آموزش داد و چند كنيز آوازه خوان نيز خريد و براى مردم مكه آواز مى خواند و اين آيات درباره او فرود آمد.

4. «فاستَفتِهِم الِرَبّكَ البَناتُ ولَهُمُ البَنون/ پس از آنان بپرس آيا خداى تو را دختران است و آنان را پسران؟» (صافّات/ 37، 149) به گفته قرطبى شمارى از قبايل عرب از جمله بنى عبدالدار مى پنداشتند كه فرشتگان دختران خدايند و خداوند با اين پرسش آنان را توبيخ كرده، مى پرسد: آيا هنگام آفرينش فرشتگان شما حاضر بوديد و ديديد كه آنان مؤنث اند؟

5. «سَتَجِدونَ ءاخَرينَ يُريدونَ ان يَأمَنوكُم ويَأمَنوا قَومَهُم كُلَّ ما رُدّوا الَى الفِتنَةِ اركِسوا فيها فَان لَم يَعتَزِلوكُم ويُلقوا الَيكُمُ السَّلَمَ ويَكُفّوا ايدِيَهُم فَخُذوهُم واقتُلوهُم حَيثُ ثَقِفتُموهُم واولكُم جَعَلنا لَكُم عَلَيهِم سُلطنًا مُبينا.» (نساء/ 4، 91) به نقلى از ابن عباس اين آيه درباره بنى عبدالدار نازل شده است. اين آيه تنها مى تواند درباره نضر بن حارث باشد كه در بدر اسير شده بود و مكرر از مصعب بن عمير عبدرى مى خواست تا از رسول خدا بخواهد با او مانند ديگر اسيران رفتار كند و از او فديه بگيرد كه مصعب واسطه نشد و او به فرمان پيامبر صلى الله عليه و آله كشته شد. (ظ نضر بن حارث)

6. «ما كانَ لِلمُشرِكينَ ان يَعمُروا مَسجِدَ اللَّه .../ سزاوار نيست مشركان مساجد

خداوند را آبادان كنند ....» (توبه/ 9، 17) به نقلى اين آيه درباره بنى عبدالدار فرود آمد. چون آنان سدانت و حجابت كعبه را داشتند، با وجود شركشان همچنان خواستار بقاى اين سِمَت بودند كه اين آيه نازل شد و شايستگى و اهليت خدمت و اداره امور كعبه و مسجدالحرام را از آنان سلب كرد.

منبع: اعلام القرآن، ج 3، ص: 331