أم عمیس

أم عمیس: خویله بنت محمد بن مسلمه انصاری[1] و همسر رافع بن خديج.

در بسيارى از تفاسير و كتب حديث، چنين آمده است: «رافع بن خديج » دو همسر داشت؛ يكى مسن و ديگرى جوان، بر اثر اختلافاتى همسر مسن خود را طلاق داد و هنوز مدت عدّه، تمام نشده بود كه به او گفت: اگر مايل باشى با تو آشتى مى كنم، ولى بايد اگر همسر ديگرم را بر تو مقدم داشتم صبر كنى و اگر مايل باشى، صبر مى كنم مدت عدّه تمام شود و از هم جدا شويم، زن پيشنهاد اوّل را قبول كرد و با هم آشتى كردند. آيه شريفه 128 نساء نازل شد و حكم اين كار را بيان داشت[2] ؛ «وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحاً وَ الصُّلْحُ خَيْرٌ وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَ إِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبيراً ؛ و اگر زنى از ناسازگارى شوهرش، يا روى گردانى اش [از حقوق همسردارى ] بترسد، بر آن دو گناهى نيست كه با يكديگر به طور شايسته و پسنديده آشتى كنند، [گرچه به چشم پوشى بخشى از حقوقشان باشد.] و [در حقيقت ] صلح و آشتى بهتر است. و بخل، نزد نفوس [آدميان ] حاضر است [به اين خاطر هر يك از دو زوج در عفو و گذشت و سازش و اداى حقوق بخل مى ورزند]. و اگر [شما شوهران ] نيكى كنيد و [از سركشى و ناسازگارى نسبت به زنان ] بپرهيزيد [از ثواب و پاداش حق بهره مند مى شويد]؛ يقيناً خدا همواره به آنچه انجام مى دهيد، آگاه است».

منبع: شأن نزول آیات قرآن، ص169

[1] . کشف الاسرار و عدة الابرار، ج2، ص715.

[2]. «مجمع البيان»، ذيل آيه مورد بحث؛ «مستدرك الوسائل»، ج 15، ص 106 و 107؛ «بحار الانوار»، ج 101، ص 57؛ «نور الثقلين»، ج 1، ص 557؛ «مستدرك حاكم»، ج 2، ص 308؛ «تفسير ابن كثير»، ج 1، ص 576.