أمّ کحة(کجة،کحلة)

در مورد زندگی وی اطلاع دقیقی یافت نشد و در ذيل چند آيه قرآن از اين بانو با نامهای مختلف سخن به ميان آمده است از جمله: أم حجة، أم کحلة، أم کحة و أم کجة، كه پس از درگذشت يا شهادت همسرش، در مسجد «فضيخ» نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و از اينكه براساس سنتهاى جاهلى (محروميت زنان و پسران خُردسال از ارث) ارث قابل توجّه همسرش به پسر عموهاى او تعلّق يافته و دخترانش از ارث محروم مانده اند، گله كرد. پيامبر صلى الله عليه و آله پاسخ ام كجّه را به نزول وحى واگذاشت. پس از چندى، آيات 7 و 11 و به گفته برخى 6 سوره نساء درباره سهم ورثه از ارث نازل شد:«... فَان كُنَّ نِساءً فَوقَ اثنَتَينِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَكَ وان كانَت واحِدَةً فَلَهَا النّصفُ .../ چنانچه دخترانِ ميّت دو تن يا بيشتر بودند [در صورتى كه ميّت، پسر نداشته باشد]، دو سوم و چنانچه يك تن بود، نيمى از ارث به آنان تعلق خواهد گرفت». در پى فرود آمدن اين آيه، پيامبر صلى الله عليه و آله از پسر عموهاى متوفّا خواست تا يك هشتم ارث را به أم كجّه و دو سوم آن را به دخترانش بازپس دهند.

درباره نام همسر أم كجّه، چگونگى درگذشت و نيز وارثان او اختلاف فراوانى در منابع وجود دارد ، به گونه اى كه نظر خاصى را نمى توان برگزيد.

منبع: دائرة المعارف قرآن كريم، ج 4، ص: 384(با اندکی تصرف)