التنزيل: إِنزال الشيء مرتباً شيئاً بعد شيء.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد10 ، صفحه6565
نزول: اصل نزول بمعنى فرود آمدن است چنانكه در مفردات و مصباح و اقرب گفته است عبارت راغب چنين است: «النُّزُولُ فى الاصل: هو انحطاط من علوّ.قاموس قرآن ، جلد7 ، صفحه44
راغب ميگويد: تنزيل در آنجاست كه نازل كردن تدريجى و دفعهاى بعد از دفعه ديگر باشد ولى انزال اعمّ است و بانزال تدريجى و دفعى اطلاق ميشود در اقرب الموارد ميگويد: بقولى تنزيل، تدريجى و مرّة بعد اخرى است و انزال اعمّ ميباشد. در صحاح ترتيب را از معانى تنزيل شمرده است ولى عدّهاى از اهل لغت ما بين انزال و تنزيل فرقى قائل نشدهاند.قاموس قرآن ، جلد7 ، صفحه46
ميشود فرق انزال و تنزیل را از بعضى آيات استفاده كرد مثلا در این آيه «فَرَقْنٰاهُ» و «عَلىٰ مُكْثٍ» قرينه است بر اينكه مراد از «نَزَّلْنٰاهُ» انزال تدريجى است. چنانكه آيات نزول بتدريج نوعا با لفظ «تنزيل» اند. صريح این آیه در نزول تدريجى است.قاموس قرآن ، جلد7 ، صفحه46
إِنْزَالُ اللّه تعالى نِعَمَهُ و نِقَمَهُ على الخَلْق، و إعطاؤُهُم إيّاها، و ذلك إمّا بإنزال الشيء نفسه كإنزال القرآن، و إمّا بإنزال أسبابه و الهداية إليه، كإنزال الحديد و اللّباس، و نحو ذلك.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه799
نُزُول در اصل فروافتادن از بلندى است، مىگويند - نَزَلَ عن دابته - از اسبش فروآمد يا افتاد يا از جائى فرود افتاد و يا در جائى رحل اقامت افكند، فعل - أَنْزَلَهُ - متعدى آن است يعنى او را فرود آورد.. اگر نَزَلَ - با حرف ب - متعدى شود در معنى - انزل - است و از - انزال - در مورد نعمتها يا نعمتهاى خداى تعالى بر مخلوقات و بخشش آن نعمتها بر بندگان است، كه يا بصورت نزول خود هر چيزى است مثل نزول اسباب و وسائل و هدايت به آن چيزهاست مثل - انزال آهن يا لباس و از اين قبيل امور.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه314
اَلنُّزُولُ في الأصل هو انحِطَاطٌ من عُلْوّ. و نَزَلَ بكذا، و أَنْزَلَهُ بمعنًى.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه799
تفاوت معنى در انزال - و تنزيل - در وصف قرآن و فرشتگان در اينست كه: 1 - واژه - تَنْزِيل به جايى كه در آيه به او اشاره شده است و نزول تدريجى است اختصاص دارد كه جداجدا و پىدرپى نازل شده است. 2 - واژه - انزال عام است و فراگير.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه315
الفَرْقُ بَيْنَ اَلْإِنْزَالِ و اَلتَّنْزِيلِ في وَصْفِ القُرآنِ و الملائكةِ أنّ اَلتَّنْزِيلَ يختصّ بالموضع الذي يُشِيرُ إليه إنزالُهُ مفرَّقاً، و مرَّةً بعد أُخْرَى، و الإنزالُ عَامٌّ.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه799