واژه‌نامه


ریشه
مدخل
کلمه قرآنی
موردی یافت نشد
توصیف مدخل

البُشْرَى و البِشَارَةُ‌ إخبار بما يسر، و إنما سميت بِشَارَة لأنها تتبين في بَشَرَةِ‌ مَنْ‌ بُشِّرَ بها.مجمع البحرين ، جلد3 ، صفحه221
طبرسی فرموده: اصل بشارت خبر مسرّت بخشى است كه بوسيله‌ى آن، شادى در پوست صورت احساس ميگردد، و در خبر اندوه بخش نيز بكار ميرود عرب گويد: پاداش و تحيّت تو، كتك است. راغب آنرا يكنوع استعاره ميداند. از كلام طبرسى نيز بدست ميايد كه اين يكنوع تحكّم است يعنى مژده و پاداش ندارى مگر عذاب.قاموس قرآن ، جلد1 ، صفحه194
بشارت در خبر مسرّت بخش و اندوه بخش هر دو بكار رفته است.قاموس قرآن ، جلد1 ، صفحه194
[بَشَّرَه] بالخير. و قد تستعمل البشارة في الإِخبار بالشرّ -و الأغلب عليها الإِخبار بالخير.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد1 ، صفحه536
بَشَرْتُ‌ الرجلَ‌ و بَشَّرْتُه بمعنى.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد1 ، صفحه534
بَشَرَه بالأَمر يَبْشُرُه، بالضم، بَشْراً و بَشَرَهُ‌ به بَشْراً كله عن اللحياني. و بَشَّرَهُ‌ و أَبْشَرَهُ‌ فَبَشِرَ به، و بَشَرَ يَبْشُرُ بَشْراً. يقال: بَشَرْتُه فَأَبْشَرَ و اسْتَبْشَر و تَبشَّرَ و بَشِرَ: فَرِحَ. و البِشارَةُ‌ المُطْلَقَةُ‌ لا تكون إِلاَّ بالخير، و إِنما تكون بالشر إِذا كانت مقيدة كقوله تعالى: فَبَشِّرْهُمْ‌ بِعَذٰابٍ‌ أَلِيمٍ. قال ابن سيده و التَّبْشِيرُ يكون بالخير و الشر. و الاسم البُشْرى. الجوهري: بَشَرْتُ‌ الرجلَ‌ أَبْشُرُه، بالضم، بَشْراً و بُشُوراً من البُشْرَى، و كذلك الإِِبشارُ و التَّبْشِيرُ ثلاثُ‌ لغات، و الاسم البِشارَةُ‌ و البُشارَةُ‌، بالكسر و الضم. يقال: بَشَرْتُه بمولود فَأَبْشَرَ إِبْشاراً أَي سُرَّ. و تقول: أَبْشِرْ بخير، بقطع الأَلف. و بَشِرْتُ‌ بكذا، بالكسر، أَبْشَرُ أَي اسْتَبْشَرْتُ‌ به. قال الزجاج: بَشَرْتُ‌ الرجلَ‌ أَبْشُرُه إِذا أَفرحته. و بَشِرَ يَبْشَرُ إِذا فرح. و أَصل هذا كله أَن بَشَرَةَ‌ الإِِنسان تنبسط‍‌ عند السرور; و من هذا قولهم: فلان يلقاني بِبِشْرٍ أَي بوجه مُنْبَسِطٍ‍. ابن الأَعرابي: يقال بَشَرْتُه و بَشَّرْتُه و أَبْشَرْتُه و بَشَرْتُ‌ بكذا و كذا و بَشِرْت و أَبْشَرْتُ‌ إِذا فَرِحْتَ‌ بِه. ابن سيده أَبْشَرَ الرجلُ‌ فَرِحَ.لسان العرب ، جلد4 ، صفحه61
أَبْشَرْتُ‌ الرّجل و بَشَّرْتُهُ‌ و بَشَرْتُهُ‌ - يعنى او را به موضوعى مسرّت‌بخش خبر دادم و سيمايش باز و شادمان شد، زيرا نفس آدمى زمانى كه مسرور، و شاد مى‌شود، خون در بدنش همانند جريان آب در درخت منتشر مى‌شود. ميان اين واژه‌ها كه قبلا ذكر شده فرقهايى هست مثلا معنى - بشرته - عامّ‌ و كلّى است، ولى - أبشرته و بشّرته - بر زيادى و افزونى دلالت دارد. فعل - أبشر - هم لازم است و هم متعدّى است چنانكه مى‌گويند: بشرته مژده‌اش دادم و شادمان شد، و امّا - أبشرته - در معنى استبشار و إبشار يعنى شادمان شدن است. يبشّرك و يبشرك و يبشرك - هر سه واژه به يكى معنى است.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد1 ، صفحه272
[تبشیر: خبر مسرت بخش دادن]ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد1 ، صفحه273
البِشْرُ: الطَّلاقَةُ‌، وَ بَشَّرَهُ‌ و أَبْشَرَهُ‌ فَبَشِرَ به. و التَّبْشِيرُ يكونُ‌ بالخيْرِ و الشَّرِّ.المحکم و المحیط الأعظم ، جلد8 ، صفحه58
أَبْشَرْتُ‌ الرجل و بَشَّرْتُهُ‌ و بَشَرْتُهُ‌ : أخبرته بسارّ بسط بشرة وجهه، و ذلك أنّ النفس إذا سرّت انتشر الدم فيها انتشار الماء في الشجر، و بين هذه الألفاظ فروق، فإنّ بَشَرْتُهُ‌ عامّ‌، و أَبْشَرْتُهُ‌ نحو: أحمدته، و بَشَّرْتُهُ‌ على التكثير، و أَبْشَرَ يكون لازما و متعديا، يقال: بَشَرْتُهُ فَأَبْشَرَ ، أي: اِسْتَبْشَرَ.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه125

آیات (2)
الإسراءإِنَّ هٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَ يُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا 9
الشورىذَٰلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ 23