[الرَّسول]: المُرْسَل . قال اللّه تعالى: وَ مٰا مُحَمَّدٌ إِلاّٰ رَسُولٌ. و يكون للاثنين و الجميع و المؤنث.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد4 ، صفحه2499
در صحاح و قاموس گفته: چون فعول و فعيل در آن مفرد و جمع و مذكر و مؤنث مساوى است لذا بجاى رسول رسل نيامده است در مجمع گويد: رسول مفرد و در معنى جمع است ناگفته نماند نظير اين آيه در سورۀ طه آيۀ 47 تثنيه آمده است «فَأْتِيٰاهُ فَقُولاٰ إِنّٰا رَسُولاٰ رَبِّكَ»قاموس قرآن ، جلد3 ، صفحه92
رسل (بكسر اول) در اصل بمعنى برخاستن با تأنى است. و رسول بمعنى بر خاسته از همان است رسول گاهى بپيام اطلاق ميشود مثل قول شاعر«أَلاَ أَبْلِغْ أَبَا حَفْصٍ رَسُولاً» و گاهى بشخص پيام آور (مفردات) ارسال بمعنى فرستادن و تسليط. . . و رسول بمعنى فرستاده شده است (قاموس) در اقرب گويد: رسول اسم است بمعنى رسالت و اصل آن مصدر است و نيز بمعنى مرسل و فرستاده شده است. خلاصه آنكه رسول در اصل مصدر... رسول، در اطلاق قرآن بمعنى فرستاده و پيام آور است. رسول همانطور كه گفته شد بمعنى حامل پيام است و نبى از انباء بمعنى حامل نباء و خبر ميباشد اهميّت و عظمت رسول در آنست كه در پيام آوردن واسطه ميان خدا و خلق است و بزرگى و رفعت نبى در آنست كه خبر خدا و علم خدا در نزد اوست. نميشود گفت كه رسول و نبى هر دو بيك معنى است و هر دو يك مصداق دارد ميان رسول و نبى عموم و خصوص مطلق است و هر رسول نبى است و اگر كسى نبى نباشد رسول هم نيست... جمع رسول در قرآن فقط رسل آمدهقاموس قرآن ، جلد3 ، صفحه90
اَلرَّسُولُ واحد الرسل و هو الذي يأتيه جبرئيل عليه السلام قبلا و يكلمه.مجمع البحرين ، جلد5 ، صفحه383
الرَّسُول: الرسالة . . . و قوله تعالى: فَقُولاٰ إِنّٰا رَسُولُ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ. قال أبو عبيدة: رسول: بمعنى رسالة.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد4 ، صفحه2499
أصل اَلرِّسْلِ: الانبعاث على التّؤدة و يقال: ناقة رِسْلَةٌ: سهلة السّير، و إبل مَرَاسِيلُ: منبعثة انبعاثا سهلا، و منه: اَلرَّسُولُ المنبعث، و تصوّر منه تارة الرّفق، فقيل: على رِسْلِكَ، إذا أمرته بالرّفق، و تارة الانبعاث فاشتقّ منه الرّسول، و اَلرَّسُولُ يقال تارة للقول المتحمّل و اَلرَّسُولُ يقال للواحد و الجمع.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه352
أصل اَلرِّسْلِ: الانبعاث على التّؤدة و يقال: ناقة رِسْلَةٌ: سهلة السّير، و إبل مَرَاسِيلُ: منبعثة انبعاثا سهلا، و منه: اَلرَّسُولُ المنبعث، و تصوّر منه تارة الرّفق، فقيل: على رِسْلِكَ، إذا أمرته بالرّفق، و تارة الانبعاث فاشتقّ منه الرّسول، و اَلرَّسُولُ يقال تارة للقول المتحمّل و تارة لمتحمّل القول و اَلرِّسَالَةِ. و اَلرَّسُولُ يقال للواحد و الجمع.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه352
الإِِرْسَال: التوجيه، و قد أَرْسَلَ إِليه، و الاسم الرِّسَالَة و الرَّسَالَة و الرَّسُول و الرَّسِيل. الرَّسُول: بمعنى الرِّسالة، يؤنث و يُذكَّر، فمن أَنَّث جمعه أَرْسُلاً. سُمِّي الرَّسول رسولاً لأَنه ذو رَسُول أَي ذو رِسالة. و الرَّسول: اسم من أَرْسَلْتُ و كذلك الرِّسَالة. الرَّسُول: معناه في اللغة الذي يُتابِع أَخبار الذي بعثه أَخذاً من قولهم جاءت الإِِبل رَسَلاً أَي متتابعة. الجمع أَرْسُل و رُسُل و رُسْل و رُسَلاء.لسان العرب ، جلد11 ، صفحه284
معناه إِنا رِسالة رَبّ العالمين أَي ذَوَا رِسالة رب العالمين.لسان العرب ، جلد11 ، صفحه284
اصل - رِسْل - برانگيخته شدن به آرامى و نرمى است. ناقةٌ رَسْلَة: شترى كه آرام راه مى‌رود. إبلٌ مَرَاسِيل - شترى كه به سهولت برانگيخته مى‌شود، و از اين واژه: عبارت - الرَّسُول المنبعث - است(پيامبر مبعوث و برانگيخته شده). كه گاهى معنى رفق و مدارا از آن تصوّر مى‌شود مى‌گويند: عَلَى رِسْلِكَ: در وقتى كه كسى را به مهربانى و آرامش امر كنى به كار مى‌رود و گاهى فقط در معنى برانگيخته شدن است و واژه - رسول - از آن مشتقّ شده است و گاهى درباره رسالت و رساندن و تبليغ زبان به كار مى‌رود. . و گاهى رسالت، با زبان و كتاب و نوشتن است، واژۀ رسول در مفرد و جمع هر دو به كار مى‌رود.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد2 ، صفحه71
قال أبو إسحاق النحويّ في قول اللّه جلّ و عزّ حكايةً عن موسى و أخيه: فَقُولاٰ إِنّٰا رَسُولُ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ [الشعراء: 16]، معناه: إنا رسالةُ ربّ العالمين، أي: ذَوَا رِسالةِ رَبِّ العالمين.تهذیب اللغة ، جلد12 ، صفحه272
الرسول معناه في اللغة الذي يتابع أخبار الذي بَعثَه؛ أُخِذ من قولهم: جاءت الإبلُ رسلاً، أي: متتابعة.تهذیب اللغة ، جلد12 ، صفحه272
قلت: . . . و سمِّيَ الرسولُ رسولاً لأنه ذُو رَسول، أي: ذو رسالة، و الرسول اسمٌ من أَرسلْت، و كذلك الرسالة . و يقال: جاءت الإبلُ أَرْسالاً: إذا جاء منها رَسل بعد رَسل . . . و جمع الرَّسول الرُّسل . و الرسولُ بمعنى الرسالة يؤنَّث و يذكّر فمن أنّث جمعَه أَرسُلاً.تهذیب اللغة ، جلد12 ، صفحه272