توصیف مدخل

[تَلاَه] تُلُوّاً: إِذا تبعه.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد2 ، صفحه767
[تَلاَه] تُلُوّاً: إِذا تبعه، يقال: تَلَوْت القرآن تِلاَوةً.شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم ، جلد2 ، صفحه767
تُلُوّ (بر وزن علوّ) و تِلْو (بر وزن حِبْر) و تِلاَوَةْ‌، بمعناى تبعيّت و از پى رفتن است اقرب - الموارد گويد: «تَلاَ . . . فُلاَناً تُلُوّاً: تبعه» راغب گفته: متابعت گاهى بجسم و گاهى به پيروى در حكم است و مصدر آن تلوّ و تلو ميايد و گاهى با خواندن و با تدبّر معنى است و مصدر آن تلاوة است. بنا بر اين، خواندن آيات خدا و تدبّر در آن را از آنجهت تلاوة گويند كه متابعت از آنهاست، شخص قارء گويا در پى كلمات و معانى ميرود. طبرسى در ذيل آيۀ 44 از سورۀ بقره فرموده: تلاوت در اصل بمعنى تبعيّت است زيرا در خواندن، بعض حروف را ببعضى تابع ميكنند. فرق تلاوت با قرائت آنست كه قرائت در اصل جمع كردن حروف و تلاوت قرار دادن آنها در پى يكديگر است. تعبير راغب از مجمع البيان بهتر است زيرا بتعبير راغب، قارء در پى كلمات و معانى است و بتعبير مجمع، قارء آنها را يكى در پى ديگرى ميگذارد، اوّلى اتباع را لازم و دوّمى متعدّى گرفته است. و نيز راغب گويد: تلاوت مخصوص كتب آسمانى و خدائى است و از قرائت اخصّ‌ است هر تلاوت، قرائت است ولى هر قرائت تلاوت نيست گفته نميشود: نامه تو را تلاوت كردم.قاموس قرآن ، جلد1 ، صفحه278
" تَلَوْتُ‌ الرجل أَتْلُوهُ‌ تُلُوّاً " - على فعول تبعته، فأنا تَالٍ‌، و تِلْوٌ أيضا وزان حمل و " تَلَوْتُ‌ الكتاب تِلاَوَةً‌ و سمي القارىء تَالِياً لأنه يتبع ما يقرأ.مجمع البحرين ، جلد1 ، صفحه70
تَلَوْته تُلُوّاً: تبعته. يقال: ما زلت أَتْلُوه حتى أَتْلَيْته أَي تَقَدَّمْته و صار خلفي. و أَتْلَيْته أَي سبقته.لسان العرب ، جلد14 ، صفحه102
قيل: معنى تَلاٰهٰا حين استدار فتلا الشمسَ‌ الضياءُ و النورُ.لسان العرب ، جلد14 ، صفحه102
تَلَوْت القرآن تِلاوَةً‌: قرأْته . . . الليث: تَلا يَتْلُو تِلاوَة يعني قرأَ قراءة.لسان العرب ، جلد14 ، صفحه104
معناه يَتّبعونه حقّ‌ اتّباعه و يعملون به حق عمله.لسان العرب ، جلد14 ، صفحه104
تَلا إذا اتَّبع، فهو تالٍ‌ أَي تابعٌ. ابن الأَعرابي: تَلا اتَّبَع، و تَلا إذا تخلَّف، و تَلا إذا اشْتَرى تِلْواً، و هو وَلد البَغْل. و يقال لولد البغل تِلْو . . و تِلْوُ الشيء: الذي يَتلُوه. و هذا تِلْوُ هذا أَي تَبَعُه.لسان العرب ، جلد14 ، صفحه102
تَلَوْتُه تُلُوّا: تَبِعْتُه.المحکم و المحیط الأعظم ، جلد9 ، صفحه535
تَلَوْتُ‌ القُرْآنَ‌ تِلاوَةً‌: قَرَأْتُه.المحکم و المحیط الأعظم ، جلد9 ، صفحه537
تَلاَ يعنى به‌طورى از او پيروى كرد كه ميانشان چيز ديگرى حائل نبود (پيروى و متابعت بدون حائل و واسطه) اين‌گونه پيروى، گاهى متابعت جسمى است و گاه با اقتداء و فرمانبرى در حكم، كه مصدرش - تُلُوّ و تِلْو - است و گاهى نيز پيروى و پياپى خواندن و تدبّر و انديشه است كه مصدرش تِلَاوَة - است.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد1 ، صفحه346
اَلتِّلاَوَةُ‌ تختص باتباع كتب اللّه المنزلة، تارة بالقراءة، و تارة بالارتسام لما فيها من أمر و نهي، و ترغيب و ترهيب. أو ما يتوهم فيه ذلك، و هو أخصّ‌ من القراءة، فكل تلاوة قراءة، و ليس كل قراءة تلاوة، لا يقال: تلوت رقعتك، و إنما يقال في القرآن في شيء إذا قرأته وجب عليك اتباعه.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه167
تَلاَهُ‌: تبعه متابعة ليس بينهم ما ليس منها، و ذلك يكون تارة بالجسم و تارة بالاقتداء في الحكم، و مصدره: تُلُوٌّ و تِلْوٌ، و تارة بالقراءة و تدبّر المعنى، و مصدره: تِلاَوَةٌ.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه167
واژۀ تِلَاوَة - مخصوص پيروى كردن نازل‌شدۀ الهى است كه گاهى با قرائت آنها و زمانى با فرمانبردارى از محتويات آنها است مانند امروز نهى و ترغيب و بازايستادن يا هر چيز كه از معانى اين احكام بيان شود زيرا تلاوت و پيروى اخصّ‌ از قرائت و خواندن آنهاست پس هر تلاوتى، قرائت است و هر خواند و قرائتى تلاوت نيست. مثلا در خواندن نامه نمى‌گويند - تلوت رفعتك - ولى در قرآن چيزى را كه قرائت مى‌كنى پيروى از آن واجب است.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد1 ، صفحه346
تلاوت در آيات فوق در معنى قرائت و خواندن است.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد1 ، صفحه347
قال الليث: يقال: تَلا يَتْلُو تِلاوة يعني قَرأَ قِراءة، و تَلاَ إذا تَبع فهو تالٍ‌ أي تابعٌ‌، و القارئ تالٍ‌ لأنه يَتْبَعُ‌ ما يَقْرَأُ و التَّالي التَّابع. قال عطاء: و فلان يَتْلُو فلانا أي يَحْكِيه و يَتْبع فِعْلَه.تهذیب اللغة ، جلد14 ، صفحه225