أبو مرثد کناز بن حصین

ابومرثد، كَنّازُ (ايمن) بن حُصَين بن يَربوع بن طَريف حليف(هم پیمان) و هم سال حمزة بن عبدالمطلب.

او را از نخستين مهاجران به مدينه و از بزرگان صحابه شمرده اند. پيامبر صلى الله عليه و آله در پيمان مؤاخات، او را برادر عبادة بن صامت كرد. در نخستين سريّه (سال اوّل هجرت به فرمان دهى حمزه) يكى از 15 مهاجر شركت كننده بود كه به نقلى، پرچم آن را در دست داشت. در جنگ بدر با فرزندش مرثد حضور يافت و گويا تنها پدر و پسرى هستند كه هر دو، عنوان «بدرى» دارند. ابومرثد در غزوه احد، خندق و ديگر غزوات نيز حاضر بود. فرزندش مرثد در سريّه «رجيع» (چهارم هجرت) كه خود فرمانده آن بود، به شهادت رسيد. وى از جمله راويان حديث پيامبر صلى الله عليه و آله است و در زمان خلافت ابوبكر يا عثمان در مدينه، درگذشت.

ابومرثد در شأن نزول:

از مقاتل نقل است كه آيه 221 بقره درباره ابومرثد نازل شده كه در مأموريتى به مكه، زن زيباى مشركى از او خواست تا وى را به همسرى برگزيند؛ ولى چون حكم آن را از رسول خدا صلى الله عليه و آله پرسيد، وحى آمد: «و لاتَنكِحُوا المُشرِكتِ حَتّى يُؤمِنَّ و لَامَةٌ مُؤمِنَةٌ خَيرٌ مِن مُشرِكَةٍ و لَو اعجَبَتكُم ...؛ با زنان مشرك تا ايمان نياورده اند، ازدواج نكنيد.

[ازدواج با] كنيزانِ مؤمن، از [ازدواج با] زن آزاد بت پرست بهتر است؛ هرچند [زيبايى يا ثروت يا موقعيت او] شما را به شگفتى آورد ...».[1]

و در قولی دیگر ذیل آیه 3 سوره نور «الزاني لا ينكح إلا زانية أو مشركة و الزانية لا ينكحها إلا زان أو مشرك » آمده است آن کسی که از پیامبر برای ازدواج با «عناق» اجازه گرفت پسرش «مرثد بن ابی مرثد» بود که در سریه رجیع به شهادت رسید. [2]

منابع:

دائرة المعارف قرآن كريم، ج 2، صص57-58

الاستيعاب،ج 3،ص1384

[1]دائرة المعارف قرآن كريم، ج 2، صص57-58

[2]الاستيعاب،ج 3،ص1384