ینبع
ینبع: منطقه ای ساحلی در حجاز؛ ابن درید گوید: اسم این منطقه از فعل مضارع (ینبع از ریشه نبع به معنای جوشیدن) گرفته شده، به جهت فراوانی چشمه ها در آن.
ینبع (به فتح ياء و سكون نون و باء مضمومه و عين مهمله)، نام دژ و روستايى است در سمت راست كوه رضوى[1] (براى كسى كه از مدينه بيرون و به سمت دريا[2] برود) و به فاصله يك شب راه تا آن. و امروز بندر كوچك و شهرى در كناره غربى جزيره است و وسيله ارتباط تجارى بين مدينه، سويس،[3] قصير و قنه مى باشد.[4]
در برخی منابع جدیدتر آمده است: «ینبع، نام دو منطقه در حجاز است که به یکی «ینبع البحر» و به دیگری «ینبع النخل» گویند؛ ینبع البحر، شهری است با حدود پنج هزار جمعیت که در غرب دریای سرخ قرار داشته و فاصله آن تا مدینه منوره 225 کیلومتر است و ینبع النخل منطقه ای است آباد، حاصل خیز و متشکل از چندین روستا که در شرق ینبع البحر قرار دارد».
گفته اند: یکی از قریه های اشاره شده در آیه: «ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرى فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ»[5] ینبع می باشد.
منابع:
البحر المحيط في التفسير، ج 10، ص140
الرحلة الحجازیه، ص300
موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ج5، ص146
مهاجران آل ابوطالب/ترجمه محمد رضا عطائى، صص523-524
[1] . کوهی در مدینه.
[2] . دریای سرخ.
[3] . سوئز.
[4] . ابن طباطبا علوى اصفهانى، ابراهيم بن ناصر، مهاجران آل ابوطالب، 1جلد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى - مشهد مقدس، چاپ: اول، 1372 ه.ش.
[5] . حشر: آیه7.