ثابت بن قيس بن شَمّاس

ثابت بن قيس بن شماس، از انصار تيره خزرج و خطيب پيامبر (ص) بود.[1] برخى مفسّران، نزول آيه 229 سوره بقره را درباره اختلاف زناشويى بين ثابت و همسرش[2] و نزول آيات 65 و 66 سوره نساء را درباره تفاخر وى و فردى از يهود دانسته اند.[3] بر پايه اقوالى، آيه 141 سوره انعام در شأن وى نازل شده كه همه اموالش را انفاق كرد و براى خانواده اش چيزى باقى نگذاشت[4] و براساس رواياتى، آيه 2 سوره حجرات نيز در شأن ثابت نازل گرديده كه صداى بلندش رسول خدا (ص) را مى آزرد.[5] همچنين آيات 11 تا 13 سوره حجرات را درباره وى دانسته اند كه مسلمانى را با لقب زشت مسخره كرد.[6]

منبع: فرهنگ قرآن ج9، ص382

[1]ر. ك: تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 53؛ الاشتقاق، ص 453؛ جمهرة انساب العرب، ص 364.

[2]جامع البيان، ج 2، جزء 2، ص 625 و 636؛ مجمع البيان، ج 1- 2، ص 577.

[3]جامع البيان، ج 4، جزء 5، ص 221؛ مجمع البيان، ج 3- 4، ص 106.

[4]مجمع البيان، ج 3- 4، ص 578؛ الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج 7، ص 72.

[5]اسباب النّزول، واحدى، ص 328.

[6]اسباب النّزول، واحدى، ص 334- 335؛ مجمع البيان، ج 9- 10، ص 202.