خَبّاب بن ارَت

خَبّاب بن ارَت از قبيله بنى تميم،[1] از سابقان در اسلام،[2] از بدريّون [3] و از فقراى صحابه بود. برخى مفسّران آيه 52 سوره انعام را درباره ضعفاى صحابه، از جمله خباب دانسته اند كه چون اشراف قريش آنان را اطراف رسول خدا صلى الله عليه و آله ديدند به تحقيرشان پرداخته، از حضرت خواستند آنان را دفع كند تا شايد از او پيروى كنند.[4] بنا به روايتى آيه 11 سوره حجرات پس از آن نازل شد كه وفد بنى تميم، فقراى صحابه چون خباب را مورد تمسخر قرار داد كه با نزول اين آيه ايمان آورندگان از استهزاى يكديگر منع شدند.[5] بنا به نقل خباب آيه 27 سوره شورى درباره وى و ديگر فقراى صحابه نازل شد كه با ديدن اموال بنى نضير و بنى قريظه آرزوى داشتن آنها را نمودند كه خداوند نسبت به خطرهاى چنين اموالى هشدار داد.[6] همچنين برخى مفسّران نزول آيه 77 سوره مريم را درباره مطالبه دين وى از عاص بن وائل دانسته اند كه عاص با استهزا، اداى دين او را به قيامت موكول كرد و مطابق قول ديگر، اداى دين او را منوط به بازگشت از اسلام دانست.[7]

منبع: فرهنگ قرآن ج12، ص313

[1]السّيرةالنبويه، ابن هشام، ج 1، ص 254؛ ج 2، ص 681؛ الاستيعاب، ج 2، ص 21.

[2]انساب الاشراف، ج 1، ص 200؛ اسدالغابه، ج 2، ص 147.

[3]المغازى، ج 1، ص 155؛ الطبقات، ج 3، ص 123.

[4]جامع البيان، ج 5، جزء 7، ص 262- 263.

[5]با توجّه به مفهوم شرط يا وصف در آيه، اعتبار خبر واحد عادل فهميده مى شود.

[6]اسباب النّزول، واحدى، ص 315؛ معالم التنزيل، بغوى، ج 4، ص 113؛ روض الجنان، ج 17، ص 131.

[7]جامع البيان، ج 9، جزء 16، ص 151- 153؛ اسباب النّزول، واحدى، ص 253؛ روض الجنان، ج 13، ص 115.