بسر (بشر) بن سفيان

از صحابه پيامبر و از بزرگان خزاعه. درباره زندگانى وى تا سال ششم هجرى اطلاعات چندانى در دست نيست. او از بزرگان قبيله خزاعه بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله در سال ششم هجرى طى نامه اى او را به دين اسلام فرا خواند. وى با پذيرش درخواست پيامبر صلى الله عليه و آله در مدينه به حضور آن حضرت رسيد و پس از مدتى چون عزم بازگشت نزد خانواده اش كرد به پيشنهاد پيامبر صلى الله عليه و آله براى شركت در سفر عمره همراه مسلمانان در مدينه ماند، بسر در اين سفر شركت كرد و مأمور خريد قربانى از سوى پيامبر شد. آن حضرت در ميان راه او را براى خبرگيرى از قريش به مكه فرستاد، زيرا قريش از اسلام آوردن او خبر نداشتند.

بسر پس از كسب اطلاع از قريش مبنى بر تدارك سازماندهى لشكرى به فرماندهى خالد بن وليد در نزديك مكه براى رويارويى با پيامبر و مسلمانان، به نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و خبر آمادگى و تصميم قريش را به اطلاع ايشان رساند، ازاين رو پيامبر صلى الله عليه و آله به كمك راه بلدى مسير خود را تغيير داد تا با لشكر قريش مواجه نشود. بسر در سال هشتم و در جريان فتح مكه از طرف پيامبر صلى الله عليه و آله به سوى قبيله بنوكعب رفت تا نيروهاى اين قبيله را براى مقابله با قريش بسيج كند. پس از آمادگى نيرو او يكى از سه پرچمدار آن قبيله در فتح مكه شد. بسر در غزوه حنين نيز پرچمدار همين قبيله بود و پس از جنگ به فرمان پيامبر صلى الله عليه و آله، براى اسيرانى كه پوشش مناسبى نداشتند از مكه لباس خريد. در سال نهم هجرى كه پيامبر صلى الله عليه و آله افرادى را براى گرفتن صدقات به سوى قبايل مى فرستاد، بسر را مأمور جمع آورى صدقات بنوكعب كرد. در مأموريت ديگرى او مأمور جمع آورى صدقات خزاعه شد كه پس از دريافت صدقات آنان، قبيله بنو تميم راه را بر او بستند، ازاين رو پيامبر صلى الله عليه و آله عيينة بن حصن را با 50 سوار براى يارى او و سركوبى آنان فرستاد. بسر در جنگ تبوك به همراه عده اى ديگر، براى بسيج نيروهاى بنوكعب و شركت در جنگ از سوى پيامبر مأموريت يافت و پس از آن ديگر خبرى از وى در منابع ديده نمى شود.

برخى از مفسران ذيل آيه 67 حج/ 22 آورده اند كه وى (قبل از مسلمان شدن) و دو تن ديگر از مشركان نسبت به ذبح حيوانات با مسلمانان به جدال برخاسته، گفتند: آيا شما از آنچه خود مى كشيد مى خوريد؛ ولى از آنچه خداوند كشته است (مردار) نمى خوريد؟ كه خداوند پيامبر صلى الله عليه و آله را از نزاع با آنان برحذر داشت: «فلا ينازعنك في الأمر»، هرچند بسيارى از مفسران اين آيه را با توجه به ادامه آن كه درباره اهل كتاب است، به يهود مربوط مى دانند.

منبع:

دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 552