عمرو بن حمام

او یکی از بکایین بود؛ «بكائين» يعنى مردمى كه به علت نداشتن وسيله و هزينه و احساس محروميت از جنگ، سخت مى گريستند آمدند و عرض كردند: يا رسول اللّه براى ما وسيله و مركب و هزينه اى فراهم آور، زيرا ما فاقد آنها هستيم تا بتوانيم همراه تو- به مدد آن- در جنگ شركت جوئيم. آنحضرت فرمود: مركب و وسيله اى ندارم تا شما را بر آن سوار كرده و تجهيزات شما را فراهم آورم. که این آیه درباره آنان نازل شد « وَ لا عَلَى الَّذِينَ إِذا ما أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لا أَجِدُ ما أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوْا وَ أَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَناً أَلَّا يَجِدُوا ما يُنْفِقُونَ»[1]

البته در تعداد و همچنین نام بکائین اختلاف است:

برخی گفته اند آنان هفت نفرند: عبد الرحمن بن كعب و عتبة بن زيد و عمرو بن غنمة (که از بني نجارهستند)و سالم بن عمير و هرم بن عبد الله و عبد الله بن عمرو بن عوف و عبد الله بن معقل (که از مزینه اند).[2]

برخی گفته اند آنان هفت نفرند: أبو ليلى [عبد الرحمن بن کعب] مازنى، و سلمة بن صخر مازنى، و ثعلبة بن غنمة اسلمی، و علبة بن زيد حارثی، و العرباض بن سارية از بنى سليم، و عبد الله بن عمرو مزنی، و سالم بن عمير عمری.[3]

برخی گفته اند آنان هفت نفرند از انصار و جز آنها، سالم بن عمير، و علبة بن زيد، و أبو ليلى عبد الرحمن بن كعب، و عمرو بن حمام بن جموح، و عبد الله بن مغفّل مزنی، و بعضهم يقول هو: عبد الله بن عمرو مزنی و هرميّ بن عبد الله، و عرباض بن سارية فزاری.[4]

ابن سعد گفته: آنها عبارتند از سالم بن عمير و هرمي بن عمرو و علبة بن زيد و أبو ليلى [عبد الرحمن بن كعب] مازنی و عمرو بن عنمة و سلمة بن صخر و عرباض بن سارية. برخی گفته اند: از آنهاست عبد الله بن مغفل و معقل بن يسار.

و برخی گفته اند: بكائین بنو مقرن اند که هفت نفرند.[5] برخی گفته اند: آنان هشت نفرند.[6]

منابع:

اسباب النزول حجتی، ص249 ؛ با تصرف

مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 5، ص91

الاستيعاب،ج 2،ص851 و 960 و 641

المغازي،ج 3،ص1024

دلائل النبوة،ج 5،ص218 و 224

الطبقات الكبرى،ج 2،ص125 و ج6،ص96

[1]توبه: آیه92

[2]مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 5، ص 91

[3]المغازي،ج 3،ص1024

[4]دلائل النبوة،ج 5،ص218

[5]الطبقات الكبرى،ج 2،ص125

[6]الاستيعاب،ج 3،ص960، دلائل النبوة،ج 5،ص224