عقبه بن وهب

عقبة بن وهب ابن كلدة بن جعد بن هلال بن حارث بن عمرو بن عدى بن جشم بن عوف بن بهئة بن عبد الله بن غطفان از خاندان قيس عيلان قبيله مضر است. عقبة از نخستين كسان انصار است كه مسلمان شده است و در روايت همگان، از انصارى است كه در هر دو بيعت عقبه شركت كرده است. عقبه در مكه به رسول خدا پيوسته و همان جا در مكه بوده است و هنگامى كه رسول خدا به مدينه هجرت فرمودند، او هم به مدينه بازگشت و به اين جهت به او انصارى مهاجرى مى گفته اند. اعقاب او در عقرقوف همراه اعقاب سعد بن زيد بن وديعه زندگى مى كنند. عقبه در بدر و احد شركت كرده است و مى گويند او همان كسى است كه دو حلقه زره را كه بر گونه هاى رسول خدا در جنگ احد فرو شده بود با دندانهاى خود بيرون كشيد و هم گفته اند ابو عبيدة بن جراح اين كار را كرده است و دو دندانش افتاده است. واقدى از عبد الرحمن بن ابى الزناد نقل مى كند كه مى گفته است اعتقاد ما آن است كه هر دو در اين كار شركت داشته اند و آنها را بيرون كشيده اند.

از ابن عباس روایت شده که معاذ بن جبل و سعد بن عباده و عقبه بن وهب به یهود گفتند: ای جماعت یهود تقوای الهی را رعایت کنید به خدا سوگند همانا شما می دانید که او رسول خداست و شما قبل از برانگیخته شدنش او را برایمان یاد می کردید و او را با صفاتش برایمان توصیف میکردید. سپس رافع بن حرمله و وهب بن یهودا گفتند: ما این را برای شما نگفتیم و خداوند بعد از موسی علیه السلام کتاب را نازل نکرده و بشیر و نذیری را نفرستاده است. سپس خداوند این آیه را نازل کرد «يا أهل الكتاب قد جاءكم رسولنا يبين لكم على فترة من الرسل أن تقولوا ما جاءنا من بشير و لا نذير فقد جاءكم بشير و نذير و الله على كل شي ء قدير» (المائدة:19).[1]

نکته: این اسم بین دو نفر از صحابه «عقبة بن وهب بن کلدة غطفاني» و «عقبة بن وهب بن ربیعة أسدي» که هر دو از اهل بدر هستند مشترک است. به نظر میرسد که مراد از او در حدیث مذکور اولی باشد نه دومی، زیرا او و دو همراهش (سعد بن عباده و معاذ بن جبل) از انصار بودند ولی عقبة بن وهب اسدی از مهاجرین بود.[2]

منابع:

الطبقات الكبرى/ترجمه،ج 4،ص458

جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 6، ص 107

أسدالغابة،ج 3،ص558

الإصابة،ج 4، ص435

الاستيعاب، ج 3، ص1077

[1]جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 6، ص 107

[2]أسدالغابة، ج 3، ص558، الإصابة،ج 4، ص435، الاستيعاب، ج 3، ص1077