مهدى موعود علیه السلام

امام مهدی دوازدهمین جانشین پیامبر اکرم صلى الله عليه و آله از نسل فاطمه و نهمین امام از فرزندان امام حسین علیه السلام است.

نامش نام پیامبر و پدرش حسن بن علی عسکری علیه السلام است. نام مادر گرامی اش نرگس است و سوسن، صيقل، و ريحانه هم گفته شده است .[1]

ايشان در شب يا روز جمعه نيمه شعبان سال 255 هجرى قمرى مطابق با 12 مرداد 248 هجرى شمسى و 29 جولاى سال 869 ميلادى، در شهر سامرّا تولّد يافته است.[2]

از القاب امام مهدى عليه السلام به حجّت الله، صاحب الأمر، صاحب الزمان و خليفة اللَّه، خاتم الأئمّه، بقيّة اللَّه، غائب، قائم و منتظر می توان اشاره کرد.[3]

از نگاه قرآن و احاديث صحيحى كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اهل بيت او به ما رسيده است، بهره مند ساختن انسان در همه اعصار از راه نما، سنّت خداوند متعال است و زمين، هيچ گاه از راه نمايى كه بتواند راه درست زندگى را به مردم نشان دهد، خالى نبوده و نخواهد بود. قرآن كريم با صراحت مى فرمايد:«وَ إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلا فِيها نَذِيرٌ».[4] هيچ قومى نبوده، مگر آن كه در ميانشان هشدار دهنده اى گذشته است».[5]

ادلّه اى كه طول عمر امام مهدى عليه السلام را اثبات مى كنند، احاديث معتبرى هستند که به بيان هاى گوناگون بر ادامه حيات آن امام تصريح و تأكيد مى نمايند. مانند: احاديثى كه تأكيد مى كند زمين، هيچ گاه از امام و حجّت خالى نیست هر چند پنهان باشد، احاديثى كه طول عمر امام مهدى عليه السلام را به نوح و عيسى و خضر عليهم السلام تشبيه كرده ، احاديثى كه به ظهور آن امام پس از غيبتى طولانى دلالت دارد، و احاديثى كه خلفاى پيامبر را منحصر در دوازده تن ذكر كرده . اين احاديث به ضميمه احاديثى كه امامان و خلفاى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله را دوازده و قيام ايشان را به قيامت متّصل دانسته اند، دلالت بر حيات امام مهدى عليه السلام تا زمان قيام دلالت دارند.[6]

بر اساس روایات امام مهدی علیه السلام دوران امامت خویش را در غیبت به سر می برد تا آنگاه که به امر الهی ظاهر گردد و توحید و عدل را در سراسر زمین بگستراند. غیبت آن حضرت دو گونه است: الف) غیبت صغری که تا سال 329 قمری ادامه یافت. در این مدت عثمان بن سعيد عَمرى، فرزندش محمّد بن عثمان، حسين بن روح نوبختى، و على بن محمّد سَمُرى به ترتیب نیابت و سفارت را عهده دار شدند.[7] همان گونه كه انتظار مى رفته است اینان سؤالات و درخواست هاى شيعيان را به امام عصر عليه السلام ارائه مى دادند و پاسخ ها را در نامه هایی (توقیع) گرفته، به صاحبان آنها مى رساندند.[8]

ب) غیبت کبری که پس از آن تاریخ آغاز شده و تا ظهور آن حضرت ادامه خواهد یافت.

پس از ظهور امام مهدی علیه السلام که با مقدمات و علائمی همراه است عدالت فراگیر می شود. آن حضرت

با عمل به كتاب خدا، احياى سنّت و سيره پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، و احياى ارزش هاى اسلامى[9] ، جامعه بشری را به سعادت خود رهنمون می گردد.

در تفسیر برخی از آیات به ظهور امام مهدی علیه السلام اشاره شده است چنانچه قمی با نقل حدیثی در تفسیر آیه «وَ لَوْ تَرى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَ أُخِذُوا مِنْ مَكانٍ قَرِيبٍ»[10] به ماجرای سفیانی و خسف بیداء اشاره کرده و ظهور امام مهدی علیه السلام را خاطر نشان می سازد.[11]

منبع:

دانشنامه امام مهدى (محمدی ری شهری)، ج1 - 9 (با اندکی تغییر)

[1]دانشنامه امام مهدى بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، ج 2، ص 171

[2]همان، ج 2، ص 218

[3]همان، ج 2، ص 326

[4]فاطر: آيه 24.

[5]دانشنامه امام مهدى بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، ج 1، ص 254

[6]همان، ج 2، ص: 393

[7]همان، ج 3، ص 310

[8]همان، ج 4، ص 117

[9]همان، ج 9، ص 139

[10]سبأ: 51

[11]تفسير القمي، ج 2، ص 205