أسيد(أسیر) بن عروة

اسَير بن عروة بن سواد بن هيثم انصارى ظفرى، از طايفه بنى ابَيرق؛

درباره اسَير بن عروه اطلاع چندانى در دست نيست. گفته اند: سخنرانى ماهر، فردى برجسته و صاحب نفوذ در تيره بنى ابيرق و از مسلمانان متهم به نفاق بود. در جنگهاى احد و غزوه هاى بعد شركت داشت و در زمان عمر، در فتح نهاوند كشته شد.

مفسران ذيل آيات 105- 114 نساء درباره وى گفته اند: او از طايفه اى بود كه درصدد گمراه كردن پيامبر صلى الله عليه و آله برآمدند. اسَيْر و اطرافيانش در آيه 113 نساء اغواگر خوانده شده اند:«ولَولا فَضلُ اللَّهِ عَلَيكَ ورَحمَتُهُ لَهَمَّت طَافَةٌ مِنهُم ان يُضِلّوكَ وما يُضِلّونَ الّا انفُسَهُم/ و اگر لطف ورحمت الهى در حق تو نبود، گروهى از ايشان كوشيده بودند كه تو را گمراه سازند، و [در واقع ] كسى جز خود را گمراه نكنند». اينان در ماجراى سرقت سه نفر از تيره بنى ابيرق، از شخصى به نام رفاعةبن زيد، به دروغ، به پاكى افراد خويش گواهى دادند و چون قتادة بن نعمان، برادرزاده رفاعه، نزد پيامبر صلى الله عليه و آله شكايت برد و از حضرت خواست تا آنان را به بازگرداندن سلاح مسروقه وادارد، از طرف اسَير و ديگران به دروغگويى متهم شد و مورد سرزنش پيامبر صلى الله عليه و آله قرار گرفت. خداوند با نزول آيه 105 نساء نادرستى گزارش بنى ابيرق را كه توسط اسير ارائه شده بود نشان داد: «انّا انزَلنا الَيكَ الكِتبَ بِالحَقّ لِتَحكُمَ بَينَ النّاسِ بِما اركَ اللَّهُ ولا تَكُن لِلخانينَ خَصيما/ ما كتاب آسمانى را به راستى و درستى بر تو فرود آورديم تا [بر مبناى آن و] به مدد آنچه خداوند به تو نمايانده است، بين مردم داورى كنى و مدافع خيانت پيشگان مباش». بدين ترتيب، اسير از طرف خداوند، به خيانت پيشگى وصف شد.

منبع: دائرة المعارف قرآن كريم، ج 3، ص: 330