أسماء بنت ابی مرثد

اسماءْ بنت مَرْثَد: دختر مرثد (مرثده) بن جبر بن مالك، از تيره بنى حارث همسرش ضحّاك بن خليفه بود. او پس از اسلام آوردن، با پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بيعت كرد. از او 4 پسر و 4 دختر ماند. ابن عبدالبرّ وى را از راويان حديث شمرده است.

اسماء در شأن نزول:

1. مقاتل در شأن نزول آيه 58 نور/ 24، با ترديد آورده است كه روزى اسماء با همسرش، پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله را براى طعام دعوت كردند و عدّه اى از مردم مدينه نيز بى اجازه بر آنها وارد شدند. اسماء به اين بهانه، ورود ناگهانى ديگران را زشت شمرد و نزد پيامبر شكايت برد و گفت: چه بسا زنى با همسرش زير يك پوشش خوابيده اند و خدمتكار آنها بى اجازه بر آن دو وارد مى شود. در پى شكوه او، اين آيه نازل شد: «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لِيَستَذِنكُمُ الَّذينَ مَلَكَت ايمنُكُم والَّذينَ لَم يَبلُغُوا الحُلُمَ مِنكُم ثَلثَ مَرّاتٍ ... اى كسانى كه ايمان آورده ايد! بايد كسانى كه مالكشان شده ايد و كسانى از شما كه به سن بلوغ نرسيده اند، سه وقت: پيش از نماز صبح، هنگام نيمروز و پس از نماز خفتن از شما اجازه بخواهند».

2. مقاتل از جابر بن عبدالله انصارى نقل كرده است كه اسماء در مدينه نخلستانى داشت و زنان، بدون پوشش كافى، به طورى كه خلخالِ پا، سينه و موهايشان نمايان بود، در آنجا رفت و آمد مى كردند. وى اين وضعيت را زشت شمرد و در پى آن، آيه 31 نور/ 24 نازل شد: «... و لايُبدِينَ زِينَتَهُنّ إلّاما ظَهَرَ مِنها ...»؛ البته مقاتل، در درستى هر دو روايت پيشين ترديد كرده است.