مفردات

جذر
مدخل
كلمة قرآنية
لم يتم العثور على أي عنصر
وصف في الآية
الأعراف
فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَ الْجَرَادَ وَ الْقُمَّلَ وَ الضَّفَادِعَ وَ الدَّمَ آيَاتٍ مُفَصَّلَاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كَانُوا قَوْمًا مُجْرِمِينَ 133
نبّه بقوله: فَاسْتَكْبَرُوا على تكبّرهم و إعجابهم بأنفسهم و تعظّمهم عن الإصغاء إليه، و نبّه بقوله: وَ كٰانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ‌ [الأعراف/ 133] أنّ‌ الذي حملهم على ذلك هو ما تقدّم من جرمهم، و أنّ‌ ذلك لم يكن شيئا حدث منهم بل كان ذلك دأبهم قبل.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه697
به كار بردن واژه استكبار در مورد مجرمين براى اين است كه آنها در خودبزرگ‌بينى و تكبر و - خودپسنديشان كه بدون صلاحيت و شايستگى است بزرگى مى‌ورزند و نيز از شنيدن و گوش فرادادن به آيات خداى با تصور بزرگى درباره خويش، خود را عظيم و بزرگ مى‌دانستند و با عبارت: وَ كٰانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ‌ (133 /اعراف) هشدار و خبر مى‌دهد بر اينكه آن گناهان، آنها را به استكبار و جرم و گناه بيشتر، چنانكه قبلا گفته شد واداشته است و اين امر يعنى استكبار و جرم و گناه چيزى نيست كه از آنها بطور حدوث و ناگهانى سر بزند بلكه از قبل عادت آنها چنين بوده.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه294
وصف المدخل

الاِسْتِكْبَارُ: طلب الترفع و ترك الإذعان للحق.مجمع البحرين ، جلد3 ، صفحه465
استكبار آنست كه اظهار بزرگى و تكبّر كند با آنكه اهلش نيست.قاموس قرآن ، جلد6 ، صفحه74
اَلْكِبْرُ و اَلتَّكَبُّرُ و اَلاِسْتِكْبَارُ تتقارب، فالكبر الحالة التي يتخصّص بها الإنسان من إعجابه بنفسه، و ذلك أن يرى الإنسان نفسه أكبر من غيره. و أعظم التّكبّر التّكبّر على اللّه بالامتناع من قبول الحقّ‌ و الإذعان له بالعبادة.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه697
الاستكبار: الامتناع عن قبول الحق مُعاندة و تَكَبُّراً.لسان العرب ، جلد5 ، صفحه126
اَلاِسْتِكْبَارُ يقال على وجهين: أحدهما: أن يتحرّى الإنسان و يطلب أن يصير كبيرا، و ذلك متى كان على ما يجب، و في المكان الذي يجب، و في الوقت الذي يجب فمحمود. و الثاني: أن يتشبّع فيظهر من نفسه ما ليس له، و هذا هو المذموم، و على هذا ما ورد في القرآن.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه697
اِسْتِكْبَار دو وجه دارد؛ اول: اينست كه انسان قصد كند و بخواهد كه بزرگ شود و اگر اين حالت در مورد چيزى كه لازم و واجب مى‌شود يا در مكان و زمانى كه بزرگى و استكبار در آن واجب است باشد آن استكبار، محمود و پسنديده است. دوم: استكبار در افزون طلبى، و برترى‌جوئى به طورى كه از نفس و وجود او چيزى كه شايسته او نيست و از آن او نيست آشكار شود كه اين استكبار، مذموم و ناپسند است و بر همين اساس است آياتى كه در قرآن وارد شده است.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه292
نبّه بقوله: فَاسْتَكْبَرُوا على تكبّرهم و إعجابهم بأنفسهم و تعظّمهم عن الإصغاء إليه، و نبّه بقوله: وَ كٰانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ‌ [الأعراف/ 133] أنّ‌ الذي حملهم على ذلك هو ما تقدّم من جرمهم، و أنّ‌ ذلك لم يكن شيئا حدث منهم بل كان ذلك دأبهم قبل.مفردات ألفاظ القرآن ، جلد1 ، صفحه697
به كار بردن واژه استكبار در مورد مجرمين براى اين است كه آنها در خودبزرگ‌بينى و تكبر و - خودپسنديشان كه بدون صلاحيت و شايستگى است بزرگى مى‌ورزند و نيز از شنيدن و گوش فرادادن به آيات خداى با تصور بزرگى درباره خويش، خود را عظيم و بزرگ مى‌دانستند و با عبارت: وَ كٰانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ‌ (133 /اعراف) هشدار و خبر مى‌دهد بر اينكه آن گناهان، آنها را به استكبار و جرم و گناه بيشتر، چنانكه قبلا گفته شد واداشته است و اين امر يعنى استكبار و جرم و گناه چيزى نيست كه از آنها بطور حدوث و ناگهانى سر بزند بلكه از قبل عادت آنها چنين بوده.ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، جلد3 ، صفحه294

الآيات (5)
الأعراففَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَ الْجَرَادَ وَ الْقُمَّلَ وَ الضَّفَادِعَ وَ الدَّمَ آيَاتٍ مُفَصَّلَاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كَانُوا قَوْمًا مُجْرِمِينَ 133
يونسثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسَىٰ وَ هَارُونَ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلَئِهِ بِآيَاتِنَا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كَانُوا قَوْمًا مُجْرِمِينَ 75
المؤمنونإِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كَانُوا قَوْمًا عَالِينَ 46
العنكبوتوَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ لَقَدْ جَاءَهُمْ مُوسَىٰ بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَ مَا كَانُوا سَابِقِينَ 39
فصلتفَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ قَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ 15