مُعَقِّبات

مُعَقِّبات، جمع «مُعَقِّبة» است و آن هم به نوبه خود جمع «مُعَقِّب» مى باشد و به معنى گروهى است كه پى در پى و به طور متناوب به دنبال كارى مى روند؛ «لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ إِذا أَرادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوْءاً فَلا مَرَدَّ لَهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ والٍ» [1]

طبرسی(در مجمع البیان) گوید: درباره «مُعَقِّبات» اختلاف است(سه قول):

1- منظور فرشتگان است كه بدنبال يكديگر مى آيند، ملائكه شب، بدنبال ملائكه روز و ملائكه روز بدنبال ملائكه شب. اينها فرشتگانى هستند كه عمر انسان را حفظ مى كنند. اين معنى از حسن، سعيد بن جبير، قتاده، مجاهد و جبائى است. حسن اضافه مى كند كه: اينها چهار فرشته هستند كه هنگام نماز فجر جمع مي شوند. چنان كه خداوند مى فرمايد: «إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً»[2] از ائمه ما نيز همين طور روايت شده است.

2- منظور فرشتگانى است كه انسان را از مهالك حفظ مى كنند و ميان او و مقدرات، حائل مي شوند. اين قول از على (ع) و ابن عباس است. برخى گفته اند: تعداد فرشتگان محافظ، ده تا است.

3- منظور پادشاهان و زمامداران است كه مردم را از شر متجاوزان و ستمكاران حفظ مى كنند و.... اين معنى از عكرمه و ضحاك است.[3]

منابع:

تفسير نمونه، ج 10، ص142

جامع البيان في تفسير القرآن، ج 13، ص76

مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 6، ص431

[1]رعد: آیه11

[2]اسراء: آیه78

[3]مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 6، ص 431